Inwoners van Delfgauw en omgeving,
Nog 40 dagen. Dan zal Delfgauw worden vernietigd.
Geen dakpan zal op de andere blijven, geen glazen plaat zal ongebroken blijven. Wie niet onmiddellijk wordt gedood, zal later omkomen van de honger. Het kunstgras van SV Wippolder wordt een woestijn, de IKEA zal als een blokkendoos in elkaar storten. Schapen en koeien komen om in het vuur, Oude Leede veranderd in een moeras vol malariamuggen. Wat overblijft is een gebied waar alleen wilde dieren kunnen overleven.
Stel dat iemand deze boodschap verkondigt bij winkelcentrum Emerald, staand op een zeepkistje. Hoe zou je reageren? Je zou zo’n onheilsprofeet toch voor gek verklaren?
Toch is dit ongeveer wat Jona in zijn hoofd heeft als hij de woorden van God spreekt in Nineve:
4 ‘Nog veertig dagen, dan wordt Nineve weggevaagd!’
En het zou ook terecht zijn als dit Nineve zou overkomen. Ik noemde het al in de preek over Jona 1. Nineve was een belangrijke stad in het Assyrische rijk dat in de achtste eeuw een machtige tegenstander van Israël was. De profeet Nahum schreef over de inwoners van de stad Nineve:
31Wee de bloedstad,
een en al leugen,
vol oorlogsbuit,
het roven houdt niet op.
De Assyriërs waren berucht om hun wreedheid. Ze roofden alles wat los en vast zat van omliggende volken. Waaronder Israël. Niet voor niets heeft Jona een bloedhekel aan de Ninevieten.
Vol verwachting spreek Jona het dreigement daarom uit over de inwoners van Nineve. Maar als je de woorden uit Jona’s mond met Bijbelse oren hoort, zie je dat er ook hoop is voor de inwoners.
4 ‘Nog veertig dagen, dan wordt Nineve weggevaagd!’
Het duurt nog veertig dagen voor Gods oordeel voltrokken wordt. En veertig dagen is in de Bijbel een symbool voor een tijd van reiniging en heiliging. Van jezelf bekeren en weer op God richten. Vandaar ook de veertigdagentijd voor Pasen. Een tijd van bezinning. Waar ben ik in hemelsnaam mee bezig?
En de inwoners van Nineve grijpen deze kans, deze veertig dagen, met handen en hoeven aan. Jona hoeft maar een paar woorden te spreken, en het nieuws verspreid zich door de stad. Onder hashtag #heelninevehuilt scheuren de mensen de kleren. Ze dragen rouwkleren om aan te geven dat ze het menen. Zelfs de dieren mogen niks eten en drinken op bevel van de koning.
Een vergelijkbaar bevel van een Assyrische koning uit die tijd hebben archeologen teruggevonden.
‘Volken, land en platteland: klaag, bid en verootmoedig u drie dagen lang en vervul de reinigingsceremoniën’.
En dat alles om God op andere ideeën te brengen. Zoals de koning zegt:
9Misschien dat God van gedachten verandert en op zijn besluit terugkomt; wie weet zal hij zijn woede laten varen, zodat wij niet te gronde gaan.’
En dat God op andere gedachten zou komen, zat eigenlijk ook al verpakt in die boodschap van Jona.
4 ‘Nog veertig dagen, dan wordt Nineve weggevaagd!’
De mogelijkheid om tot inkeer te komen zal al in de veertig dagen. Maar er zit nog een aanwijzing voor een tweede kans. Letterlijker vertaald staat er dit:
4 Nog veertig dagen, dan zal Nineve worden omgekeerd.
(Statenvertaling)
En dat is wat er gebeurd. Nineve wordt omgekeerd. Niet omdat God de stad verwoest en alles op zijn kop zet. Maar omdat de inwoners zich afkeren van hun levensweg van oneerlijkheid, bedrog en geweld. En proberen weer te leven zoals God het wil.
Nineve wordt omgekeerd, als reactie op de woorden van Jona. En omdat de Ninevieten zich hebben afgekeerd van het kwaad, hoeft God het kwaad niet op hen los te laten.
God is genadig. Hij geeft ons elke keer weer een kans om opnieuw met hem te beginnen. Dat is opnieuw de boodschap van het verhaal uit Jona.
En opnieuw wordt deze boodschap verdiept, doordat Jezus zichzelf vergelijkt met Jona:
Lucas 11:
29Toen er steeds meer mensen toestroomden, zei Jezus: ‘Dit is een verdorven generatie! Ze verlangt een teken, maar zal geen ander teken krijgen dan dat van Jona. 30Zoals Jona een teken was voor de inwoners van Nineve, zo zal de Mensenzoon een teken voor deze generatie zijn. 31Op de dag van het oordeel zal de koningin van het Zuiden samen met de mensen van deze generatie opstaan en hen veroordelen, want zij was van het uiteinde van de aarde gekomen om te luisteren naar de wijsheid van Salomo, en hier zien jullie iemand die meer is dan Salomo! 32Op de dag van het oordeel zullen de Ninevieten samen met deze generatie opstaan en haar veroordelen; want zij hadden zich bekeerd na de prediking van Jona, en hier zien jullie iemand die meer is dan Jona!
Jezus riep net als Jona de mensen op om zich om te keren.
Marcus 1:15
‘De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.’
In Jezus is Gods heerschappij, zijn koninkrijk aangebroken. Door Jezus worden wij allemaal geroepen om ons om te keren en een nieuw leven te beginnen. Jezus droeg het oordeel van God, zodat iedereen die in hem gelooft niet meer veroordeeld wordt. Want Jezus is niet gekomen om vernietiging aan te kondigen. Maar redding. Niet redding uit deze wereld, maar van deze wereld. Hij wil onze omgekeerde levens gebruiken om deze wereld nu al te laten smaken naar de wereld die komt. Hij wil nu al dat wij stoppen met diefstal en onderdrukking. Hij gebruikt ons om in opstand te komen tegen onrecht en geweld.
En natuurlijk. Wij zijn geen Assyriërs die er op uitgaan om bij andere volken te roven wat niet van ons is. Zo kwaadaardig zijn wij niet. Toch?
Wij verstoppen onze diefstal achter bedrijven die aan de andere kant van de wereld mensen uitbuiten om nog goedkoper voor ons te produceren. Dan voelen wij ons niet schuldig, want wij hebben er nauwelijks weet van.
Jezus roept ons op om net als de Ninevieten een ander leven te beginnen. Om niet langer rijk te zijn over de rug van mensen aan de andere kant van de wereld. Om niet langer te leven ten koste van de schepping.
Een grote opdracht, die je wel eens hopeloos kan maken. Maar dat hoeft niet. Wij hoeven de wereld niet te redden. Dat heeft Jezus al gedaan. En hij zal zijn goede werk voltooien. Als Hij komt om te oordelen. Al het onrecht zal stoppen als Jezus terugkomt. Als hij komt op de wolken en wij naar hem toe mogen gaan om hem op binnen te halen als Heer van deze wereld. Als de doden zullen opstaan, het kwaad, de dood, het lijden, het onrecht zullen verdwijnen. En de wereld weer wordt zoals God de wereld bedoelt heeft.
Daar vertrouwen we op. Daar proeven we van, als we het brood breken en drinken uit de beker. We gedenken dat Jezus is gestorven voor ons, zodat wij niet bang hoeven te zijn voor een oordeel. We vieren, we hoeven niet te vasten zoals de inwoners van Nineve, omdat we er op mogen vertrouwen dat we bij Jezus horen en welkom zijn aan zijn tafel. En we sporen elkaar aan om daarnaar te leven. En we verwachten. We verwachten dat God komt om te oordelen. Om deze wereld die op zijn kop staat weer om te keren en recht te zetten. Zodat de hele aarde vol wordt van zijn liefde en goedheid. Van zijn genade. Amen.