De preek van de oecumenische dienst van 16 september

bij Marcus 9:14-29

Leerlingen van Jezus, gasten in ons midden,

Het is oorlog. Een conflict tussen Noord en Zuid. Er zijn mensen die honger lijden. Ruzie. Wantrouwen. Mensen die doordraaien. Oplopende spanning. Strijd. Mensen die worden buitengesloten. Op de tv en op sociale media zien we het allemaal gebeuren. Maar er is niemand die ingrijpt.

Ik heb het natuurlijk over Expeditie Robinson. Het tv programma waarin twee groepen het op een tropisch eiland tegen elkaar opnemen. Op dit moment super populair onder tieners en twintigers. En Expeditie Robinson is dan ook het thema van het Connectweekend dit jaar.

Echte oorlog, hebben alleen de aller oudste onder ons nog meegemaakt. Na die Tweede Oorlog werd Pax Christi opgericht. Een organisatie die vrede wilde stimuleren in de naam van Jezus. Daaruit ontstond ook het idee om elke jaar een vredesweek te houden met onder andere oecumenische vieringen. Het hoogtepunt lag in de jaren zeventig in de protesten tegen kernwapens in Nederland. En in het helpen van kerken in Oost-Europa.

Maar dat is allemaal lang geleden. Als je wat jonger bent klinkt het al snel saai en stoffig. Vrede. Misschien maak je je wel eens zorgen over Trump en Rusland. Maar strijd en oorlog is vooral een ver van ons bed show. Iets voor in games of in een tv-programma.

Of voor in de kerk. Want in het promo filmpje van Connect voor het Connectweekend zie je strijders. En er wordt een vraag gesteld: hoe strijd jij in Gods Koninkrijk? Wat is jouw positie? Hoe overleef jij in deze strijd?

En die vragen leven ook in het verhaal dat we lazen uit de Bijbel. Er is een strijd tussen mensen en geesten. Er is een jongen die door een geest in bezit is genomen. Tenminste, zo dachten de mensen toen. Als je kijkt naar wat er aan de jongen te zien is, dan denken we nu eerder aan epilepsie: hij heeft aanvallen waarbij hij trilt, het schuim staat hem op zijn mond, hij knarst met zijn tanden en wordt helemaal stijf. Allemaal kenmerken van Epilepsie. Die jongen heeft gewoon de juiste medicijnen en rust nodig om de aanvallen te onderdrukken.

Maar als je verder leest, lijkt er toch meer aan de hand. De geest heeft hem zelfs vaak in het vuur gegooid en in het water met de bedoeling hem te doden. Dit is niet alleen een ziekte. Dit is een manifestatie van het kwaad. Hier komen geestelijke machten en krachten naar boven die de wereld duister maken.

Het is moeilijk om precies aan te wijzen hoe dat zit. Het kwaad in de wereld is complex. Toch kun je er wel iets over zeggen. Volgens mij kun je in de Bijbel drie vormen van kwaad onderscheiden. Ten eerste heb je zonde, het kwaad wat wij mensen doen. De verkeerde keuzes die wij mensen maken of goede daden die wij nalaten.

Dan heb je het kwaad van de structuren, de manier waarop de wereld is georganiseerd. De kernwapens, de oneerlijke verdeling tussen Noord en Zuid, dat wij als Nederland materieel leveren aan rebellen in Syrië dat dan weer terecht komt bij terroristen.

Een derde vorm van kwaad is wat in de Bijbel heet de ‘machten en krachten’ van het kwaad. Geestelijke vormen van kwaad als de duivel en demonen. Er zijn ‘machten en krachten’ van het kwaad werkzaam. Dingen die menselijke oplossingen overstijgen. Moeilijk om je vinger op te leggen, maar volgens de Bijbel heel reeël.

Jezus gaat de strijd aan met alle vormen van het kwaad.

Hij roept op tot bekering, hij leert ons leven uit liefde, en hij sterft voor onze zonden.

Zijn leven, sterven en opstanding zijn een aanklacht tegen alle verkeerde structuren van macht, geld, en geweld.

En in zijn leven gaat hij het gevecht aan met demonen. Waar hij mensen bevrijdt, wordt het koninkrijk van God zichtbaar. Aan het kruis rekent hij af met de heerser van deze wereld, de duivel.

Jezus roept mensen om Hem in Zijn strijd te volgen. En Hij geeft ons wapens. De twee belangrijkste wapens in de strijd tegen dit kwaad zijn geloof en gebed.

Want door het geloof krijgt de Heilige Geest ruimte in ons leven en rekenen we af met zonden.

Wie gelooft leert om in opstand te komen tegen verkeerde structuren.

Waar het geloof bezit van ons neemt, is geen ruimte meer voor andere machten en krachten. Wie gelooft in Jezus als Heer is onkwetsbaar voor demonen.

En door te bidden openen wij ons voor Gods werkelijkheid.

In het gebed openen we ons hart voor God, belijden we onze zonden en ontvangen we vergeving.

Door te bidden voor vrede blijven we verkeerde structuren in de wereld zien, worden we boos, en helpen we God om er tegen te strijden.

Door te bidden worden demonen uitgedreven en vullen we ons met de kracht van de Heilige Geest die andere geestelijke machten en krachten verdrijft.

Maar deze wapens, geloof en gebed, zijn geen wapens die je van grote afstand kunt afschieten. Geloof en gebed brengen ons in het hart van de strijd. Ze brengen ons dicht bij het lijden. Ze brengen ons dicht bij ons eigen hart.

Geloof je echt dat Jezus de macht heeft om in jouw strijd een verschil te maken? En wanneer je bidt om wereldvrede, kun je niet anders dan zelf ook in beweging komen om zelf een vredestichter te zijn.

Daarom is strijden in het koninkrijk altijd strijden tussen geloof en ongeloof. Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp. Gods koninkrijk komt niet met macht en geweld, maar door de kracht van de Heilige Geest, met kwetsbaarheid en door het lijden heen.

Die kwetsbaarheid merken we meer en meer in de drie kerken die hier vanochtend samenkomen. In Rijnsburg valt het misschien nog mee, maar in Delft en Delfgauw zijn we als gelovigen echt een hele kleine minderheid.

Als kerk zijn we ontzettend kwetsbaar. Er haken mensen af, taken worden door niemand opgepakt, het ene moment ervaar je echt de zegen van God, maar het volgende moment lijkt het meer op voortploeteren in de modder. Geloven lijkt soms zo dwaas. Gebed schiet er bij in. Voor je het weet blijven onze belangrijkste wapens ongebruikt liggen.

Maar in die rauwe, kwetsbare werkelijkheid, komt Jezus ons leven binnen. Hij heeft medelijden met ons. Hij roept ons om hem te volgen. Hij heeft de kracht om door al het kwaad heen te breken. Hij strijd onze strijd. Hij verjaagt onze angstbeelden en demonen. Hij is de Heer van de wereld. De Heer van ons leven. Voor Hem zal elke knie zich buigen, elke tong zal Hem belijden als Heer. Alleen bij de Heer Jezus Christus is gerechtigheid en macht te vinden.

Dus blijven we bidden en geloven. Roepen om medelijden. Hongeren naar gerechtigheid. Strijden voor het koninkrijk van Gods liefde. Heer, ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp. Amen.