Kerk, klimaat en duurzaamheid

Commentaar bij de tijd van ds. Karin van den Broeke

Doen kerken eigenlijk iets met klimaat en duurzaamheid? Ik ben altijd verbaasd als ik die vraag hoor.

Voor mij is het nooit de vraag òf, maar hóe kerken betrokken zijn bij het klimaatvraagstuk. ‘De aarde dienen en behoeden’ is ons vanaf het boek Genesis meegegeven en zit ons in de genen. Paus Franciscus wordt terecht zeer geroemd om de wijze waarop hij de vragen rond duurzaamheid en gerechtigheid met elkaar verbindt, hij staat daarmee in een lange traditie.

Ondanks mijn eerste verbazing, begrijp ik wel dat mensen buiten de kerk iets meer van onze betrokkenheid zouden willen zien en dat mensen binnen de kerk nadrukkelijker op duurzaamheid aangesproken willen worden. Ik denk dat het kerkeigen is dat we altijd wat voorzichtig zijn met het overbelichten van één thema. Naar buiten toe showen we niet snel wat we doen. Naar binnen toe plaatsen we vraagstukken altijd in grotere kaders en zijn we bovendien beducht voor maakbaarheid. Het is misschien wel eens goed dat we ons realiseren dat die mooie, kerkeigen houding ook ten koste kan gaan van de kracht van dit deel van onze boodschap.

Steeds meer Groene Kerken
Dat we betrokken zijn, is helder. Steeds meer kerken kiezen expliciet voor het label Groene Kerk. Van veel kerkmensen is bekend dat ze duurzaamheid als een vanzelfsprekende factor meenemen in hun levensstijl. De Protestantse Kerk in Nederland vindt het belangrijk om ethisch verantwoord te beleggen en onderzoekt momenteel hoe er nog verder ingezet kan worden op vergroening. Naast het groene-kerkenplatform zet ICCO-Kerk in Actie ook in op concrete projecten die bijdragen aan vermindering van CO2-uitstoot en aan meer weerbaarheid van landen en gemeenschappen die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering.

Parijs: Climate Event ICCO-Cordaid-Care
Ik vond het bijvoorbeeld eervol om in Parijs een side event te mogen leiden waarin ICCO, Cordaid en Care samen verkenden wat er wereldwijd mogelijk is aan bijdragen aan duurzaamheid, voorbereiding op rampen en aanpassing aan klimaatverandering.

Filippijnen: rampoefeningen
Vanuit de Filippijnen was het verhaal helder. Beelden van Haiyan riepen alle verschrikkingen van een tyfoon nog eens helder in herinnering. Inmiddels is er een heldere kaart van de Filippijnen met veel risicogebieden. Daar worden regelmatig rampoefeningen gedaan, omdat men zich bewust is dat rampen meer en meer voorkomen als gevolg van klimaatverandering.

Oeganda: ramppreventie
Vanuit Oeganda werd ons op het hart gedrukt dat klimaatverandering de hele wereld aangaat, maar niet iedereen even hard treft. In Oeganda zelf wordt hard gewerkt om gemeenschappen voor te bereiden op rampen, maar meer nog om te kijken wat er aan preventie gedaan kan worden. Een oproep aan de wereldwijde gemeenschap om verdere opwarming van de aarde te voorkomen hoorde daar stellig bij.

Nederland: Fair Climate
Vanuit Nederland klonk, als een heel concreet project van ICCO-Kerk in Actie, de oproep om een eerlijke prijs te koppelen aan CO2-uitstoot. Via het Fair Climate Fund kan CO2-uitstoot gecompenseerd worden door elders op aarde te investeren in een forse vermindering aan CO2-uitstoot. Bijvoorbeeld door miljoenen huishoudens te helpen aan ‘clean cookstoves’: kooktoestellen die weinig brandstof nodig hebben en die bovendien voor de gezondheid, de veiligheid en de tijdsinvestering van diegenen die koken ook nog eens enorme voordelen hebben.

Kerken zijn volop betrokken bij het thema duurzaamheid. We zijn betrokken bij de overheid, bij bedrijven en werkgevers, bij individuen die voor keuzes staan waar het hun levensstijl betreft en bij mensen die de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve ondervinden. Rond de klimaattop in Parijs klinken de noden en de ambities.

Kerken volop betrokken bij duurzaamheid
Vanuit de kerken hebben we het vertrouwen dat we er niet alleen voor staan op de weg van vrede en gerechtigheid. Het partnerschap waar wij op kunnen rekenen, roept ons tegelijkertijd ook tot verantwoording. Ik ben blij met een kerk die zichzelf niet zo snel op de borst klopt, maar die wel borg staat voor veel inzet. Ik beschouw de klimaattop in Parijs als een extra aansporing aan kerken en gelovigen om onze roeping serieus te nemen. Het rentmeesterschap gaat door.
Ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland.
>Bron: www.protestantsekerk.nl/actueel, bericht d.d. 4 december 2015.