De Acker, Kerk in Noord. Pijnacker. www.kerkomroep.nl.
Bijbelgedeelte: Lucas 1,5-25 (NBV). Thema: ‘Lichtdragers van God’
Voorganger: ds. Jelke de Jong (dominee@deacker.pknpijnackerdelfgauw.nl).
Gemeente van Jezus Christus,
Zijn Zacharias en Elisabet lichtdragers van God? Het is opvallend hoeveel Lucas vertelt over hun geloof, manier van leven en bediening (6). Zacharias en Elisabet zijn traditioneel. Ze stammen beide uit het priesterlijk geslacht. Ze zijn die priesterlijke traditie trouw gebleven. Traditie is bij ons snel verdacht. Beknellend ook. Daarom breek je er mee (als het kan). Vaak ook met de traditie om elke zondag naar de kerk te gaan. Opvallend: in een artikel met als titel ‘Waarom ik elke zondag naar de kerk ga’ noemt Stefan Paas het punt van traditie als argument om juist welnaar de kerk te gaan. Hij schrijft: ‘Ik maak deel uit van een lange keten van generaties van Saksische boerenknechten en keuterboertjes. … Ik besef hoe kwetsbaar zo’n keten van generaties is. Vergelijk het met de opbouw van hoogveen: één millimeter per honderd jaar of zo. Steek er een schep of dragline in en je maakt duizend jaren ongedaan. Zo is het ongeveer ook met de kerkgang: er is maar één generatie nodig die op zondag liever naar de koopgoot gaat dan naar de kerk, en je hebt het geloof van je voorouders tot een doodlopend spoor gemaakt. Ik wil niet degene zijn bij wie de keten breekt. Ook dat is voor mij een reden om te gaan: simpele loyaliteit en dankbaarheid voor zoveel trouw’.
Dat proef ik ook in de beschrijving die Lucas ons geeft van Zacharias en Elisabet: trouw van uit loyaliteit, liefde en dankbaarheid. Niet uit dwang / opgelegd, maar uit liefde voor God en met vreugde, zoals in Psalm 119 en Joodse feest ‘Vreugde der Wet’. Thora niet als dwangbuis, maar als veilige leefruimte. Ze gingen doelgericht de weg van de Thora, de vruchtbare levensweg die God Israël vanaf Abraham had gegeven.
Elisabeth en Zacharias zijn ook mensen van gebed (13). Voor wie bidden zij? Waar bidden zij om? Voor wie bidden wij? Wat vragen wij God? Waarvoor danken wij Hem? Bidden Zacharias en Elisabet om een kind? Niet meer. Ze bidden om de (spoedige) komst van de Messias. Ze zijn betrokken op Gods nieuwe toekomst. Houdt ook ons dat bezig?
Elisabet en Zacharias verlangen naar de tijd dat God Koning is. Dat zijn rijk van vrede, recht en gerechtigheid aanbreekt, gesticht wordt. Dat het kwaad teniet gedaan wordt. Dat ze weer een vrij volk zijn. Bevrijd van Romeinen en van Herodes.
We leven in de adventtijd. ‘Advent is wachten en verlangen dat het eindelijk gebeuren gaat wat werd voorspeld in de profetenzangen. Wachten tot God het woord vervuld in daad’. Zit je er ook zo in, net als Zacharias en Elisabeth? Gericht op Gods toekomst? Verlangend en wachtend? Of ga je op in het hier en nu? Mogelijk dat we (ook op dit punt) nog wel wat kunnen leren van Zacharias en Elisabet.
Aan hun uiterlijk kun je wel zien dat ze op leeftijd zijn, maar door alles heen merk je dat ze van binnen nog jong zijn: sprankelend, levend, vitaal geloofsleven vanuit liefde en dankbaarheid. In geloofsverbondenheid krachtig en fris. Vruchtdragend (Ps. 92, 15). Mooi om zo oud te worden / zijn.
Zacharias en Elisabet zijn lichtdragers van God. Bijzonder als je bedenkt welk zwaar kruis ze dragen. Kinderloos, zoals verschillende aartsvaders. Heel dicht bij God leven, trouw zijn in zijn dienst, gehoorzaam aan de Thora en toch kinderloos blijven. Dat is/was heel zwaar. Kinderloos toen zwaar: niemand die voor je zorgt als je oud en gebrekkig/hulpbehoevend wordt. Maar ook: niemand uit jouw nageslacht die de Messias komt begroeten als Hij komt. Elisabeth en Zacharias: kruisdragers, maar ook lichtdragers. Kruisdragers en lichtdragers. Maar, niet in eigen kracht.
Lucas schrijft zijn evangelie na het jaar 70 na Chr. Wanneer stad en tempel in puin liggen. Je merkt: in zijn (uitvoerige) beschrijving van Elisabet en Zacharias ligt een boodschap. Een aansporing: om ook in crisistijd, als het waarachtige licht verduisterd wordt, als alles duister is, lichtdragers te zijn/ te blijven.
Zacharias en Elisabet zijn lichtdragers van God. Dat licht gaat bij Zacharias (even) uit door het bericht van de engel Gabriël. In de tempel. Bij het reukofferaltaar. Tijdens het avondoffer. Gabriel bericht: ‘Jullie krijgen een zoon, vol van de Heilige Geest. Een verbinder. Hij zal het volk Israël weer terugbrengen bij God. Vanuit de duisternis weer terug in het licht. Om de beloofde Messias te ontmoeten. Want Hij komt! ‘Hij komt zijn volk bevrijden van hun zonden’. ‘Hij komt zijn koninkrijk hier stichten, zijn heil en zijn gerechtigheid’.
Dat is een geladen boodschap. Levend en krachtig. Vol Geestkracht. De werkelijkheid van God raakt die van Zacharias. Als de krachtstroom van God Zacharias’ zwakstroom raakt, ontstaat er kortsluiting. Dan springen de stoppen. Zacharias begrijpt er niets van. Kan er niet bij. Houdt het af. ‘Hoe kan ik weten of dat waar is?’ Ongeloof verduistert het gelovig licht.
Vreemd, of herkenbaar? Zullen we het eens uitproberen? Wat gebeurt er met je als ik zeg: ‘Door het geloof in Jezus Christus ben je een geliefd kind van de Vader’. Of ‘Door het geloof in Jezus Christus deel je in het leven dat de dood niet meer stuk kan krijgen. Je bent een kind met en van de toekomst’. Of ‘U (gemeente) bent dankzij Christus een uitverkoren geslacht, een koninkrijk van priesters, een heilige natie’. Zeg je daar spontaan ‘Amen’ op of houd je het van je af, vind je het moeilijk, eigen je het jezelf niet toe? Geloof heeft twijfel altijd in haar kielzog. Daarom: ‘Heer, kom mijn ongeloof te hulp’.
Zacharias krijgt (voor straf) een zwijggebod opgelegd. Teken van vruchteloosheid. Taak van ouderen is niet om veel te praten, maar om veel (door) te vertellen: de roemrijke daden van God. Psalm 71,18: ‘Nu ik oud en grijs ben, verlaat mij niet, o God, zodat ik het nageslacht, elk nieuw kind, kan verhalen van macht van uw arm’.
In de negen maanden van zwijgen is de Geest met Zacharias bezig. In zijn hart ontstaat nieuwe leven. Het vertrouwen op het profetisch woord wordt steeds sterker, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in zijn hart. Bij de geboorte van Johannes (God is genadig). Dan komt hij tot spreken. Gaat God loven en prijzen.
De priester (Zacharias) staat tegenover de ware dienares (Maria). Zij begrijpt de boodschap van de engel ook niet, maar is wel beschikbaar. En toch: ‘De Heer wil ik dienen’. Tot die gehoorzaamheid worden we opgeroepen. In de weg van gehoorzaamheid blijf je lichtdrager. Daarom vieren we het avondmaal, om lichtdragers te blijven.
Laat zo je licht schijnen voor de mensen, (Fil. 2, 14-15). Reflecteer het Licht der wereld, Jezus Christus. De telg van David. De stralende morgenster (Opb 22,16). Totdat Hij terug komt. Bij zijn (terug)komst zal er geen nacht meer zijn. God de Heer, zal dan ons licht zijn (Opb. 22, 5) Zie je daar naar uit?
Amen.