Hoeveel koningen worden er genoemd in het kerstverhaal dat we lazen?
Je denkt misschien drie. De drie koningen. De wijzen of magiërs heten ze eigenlijk. Maar er staat nergens dat zij met z’n drieën waren. Ze hadden drie cadeaus bij zich. Goud, wierook en mirre. Maar misschien deden er wel twee samen met één cadeau, en waren er vier wijzen. Of veertien.
Maar er worden twee echte koningen genoemd.
Koning Herodes en Koning Jezus.Koning Herodes was de koning van de Joden. Hij was een grote koning die allerlei prachtige bouwwerken liet bouwen. Aquaducten, paleizen, forten, badhuizen. Maar ondertussen liet hij iedereen doden die het niet met hem eens was. Hij vermoorde zelfs zijn eigen vrouwen en kinderen omdat hij dacht dat zij koning wilden worden.
Ook Jezus werd de koning van de Joden genoemd. Hij was de Christus, Messias, de goede koning die in het Oude Testament al werd beloofd. De koning die alles weer goed en eerlijk zou maken.
Herodes was koning in Jeruzalem. De prachtige stad van God. Hij had de tempel helemaal laten opknappen. Hij was de baas over de politiek en het geloof.
Jezus werd geboren in Bethlehem. De stad waar koning David ook vandaan kwam, duizend jaar daarvoor. Die stad stelde niet zo veel voor. Zoals de burgemeester van Bethlehem deze week zei in de musical: ‘wordt Bethlehem dan ook beroemd? Want Bethlehem daar heeft toch nog nooit iemand van gehoord.‘
Herodes was een koning die zorgde dat de mensen bang voor hem waren. Zolang ze bang voor hem waren, zouden ze wel naar hem luisteren. En als iets niet ging zoals hij wilde, dan was hij heel wreed. Als je verder leest in de Bijbel, dan komt Herodes er achter dat de wijzen niet meer bij hem terug komen om te vertellen waar ze de nieuw geboren koning hebben gevonden. En dan stuurt Herodes zijn leger naar Bethlehem. En de soldaten maken alle jongetjes tussen nul en twee jaar dood. Want Herodes wil zelf de koning van de Joden blijven. Gelukkig is Jezus met zijn ouders dan al op tijd gevlucht.
Jezus is een koning als een herder. Een herder wil ook dat de schapen naar hem luisteren. Maar niet door de schapen te slaan. Maar doordat ze hem leren vertrouwen. Hij leidt ze naar groen gras en fris water. Hij geeft ze alles wat ze nodig hebben. En schapen die verdwalen, die zoekt hij op. Zo’n soort koning is Jezus.
Herodes wil dat de mensen hem vrezen. Dat ze bang zijn. En daarom voor hem neerknielen.
De wijzen knielen ook voor Jezus neer. Maar niet omdat ze bang zijn. Maar omdat ze Jezus willen aanbidden. Ze geven Jezus de eer. Want hij is de goede koning waar de wereld op heeft gewacht.
En het kerstverhaal vraagt aan ons: bij welke koning wil jij horen? Bij koning Herodes of bij koning Jezus?
Gelukkig is er nu geen koning Herodes de baas over Nederland. Voor koning Willem Alexander hoeven we niet bang te zijn. En voor premier Rutte ook niet. Je kunt gewoon met hem op de foto, zoals ouderling Henny deze week op haar werk in verpleegtehuis Veenhage. Er zijn landen waar dat anders is: in Noord-Korea, in Syrië, Venezuela. Landen waar je maar beter bang kunt zijn voor de grote leider, anders beland je zo in de gevangenis of erger.
Maar koning Herodes staat voor meer dan alleen een slechte koning. Koning Herodes zat zelf ook gevangen in een systeem van macht, geld, angst en geweld. Hij werd goed in de gaten gehouden door de Romeinse keizer. Herodes mocht best wreed zijn, zolang de romeinen maar hun belastingcenten kregen. En het graan uit Egypte maar veilig naar Rome kon worden getransporteerd. Daarom mocht er in Judea geen onrust zijn. Voor je het weet liep het eten van de wereldstad Rome gevaar.
En zo profiteren wij soms ook van oneerlijke systemen. Bijvoorbeeld van de kledingindustrie. Veel katoen wordt gemaakt met giftige stoffen. Mensen moeten lange dagen werken voor bijna geen geld. Soms worden kleren zelfs gemaakt door kinderen. En de overheid maakt prachtige afspraken, convenanten, met kledingmerken. Maar het helpt allemaal nog bijna niks.
Dat soort koning Herodes achtige systemen. Daar profiteren wij allemaal van. Lekker goedkoop ieder jaar nieuwe kerstkleren. Maar dat is niet eerlijk. Net zoals het niet eerlijk is dat er wel geld is voor multinationals, maar niet voor juffen en meesters. Dat supermarkten de boeren wel extra regels opleggen over hoe ze koeien moeten houden, maar geen cent extra willen betalen voor de melk. Dat we verslaafd raken aan onze telefoon omdat de apps op die telefoons expres zo ontworpen zijn dat we er wel verslaafd aan moeten raken.
Heel veel in de wereld is donker. Soms voel je dat in je eigen leven. Als iemand ziek wordt of je wordt gepest. Vaak is het donker er wel maar merk je het niet. Het is vaak niet zo zichtbaar te zien als in de tijd van Jezus. Toen de arme mensen nog vlakbij de rijken woonden. Maar het is er wel.
Jezus is een ander soort koning dan koning Herodes. Hij is een koning die dient. Die zorgt voor de armen. Die zichzelf kwetsbaar opstelt. Die het kleine belangrijk vindt. Jezus wil ons helpen om net zo te worden als Hij. Om eerlijk te leven. Hij wil ons vergeven wat wij verkeerd hebben gedaan, gedacht of gekocht. En ons nieuw maken. Zodat we mens kunnen worden zoals Hij dat was. Hij is een koning die vrede brengt. Die wil zorgen dat alle mensen een leven beginnen waar God blij van wordt. Daar heeft God alles voor over. Daarom komt God bij ons wonen als een kind.
Dus. Welke koning wil jij? Doe je mee met Koning Herodes? Of aanbidt jij koning Jezus? Dat is de keuze van kerst. Amen.