Ik ben (niet) druk
Column verschenen in de Telstar van 9 maart 2016, door ds. Robert Stigter
‘Dominee, u zult wel druk zijn.‘ Het gebeurt nog wel eens dat een lid van de kerk dat tegen mij zegt. Dat brengt me altijd in gewetensnood. Als ik ‘nee’ zeg, loop ik het risico dat ik op de koffie wordt gevraagd en heb ik geen argument meer waarom ik dan niet zou komen. Maar ik wil ook geen ‘ja’ zeggen. Een drukke dominee is een luie dominee, zo heb ik geleerd.
En dat geldt misschien wel voor iedereen. Het zal u vaak genoeg gebeuren. ‘Hoe is het met je?’ ‘Ja goed hoor, druk’. Het is er uit voor je je erg in hebt. Of je nou wel of niet een volle agenda hebt. Het enige goede antwoord op de vraag: ‘Hoe is het met je?’ bevat de woorden ‘goed’ en ‘druk’.
Maar waarom zijn we zo graag druk? Ik ben bang dat druk zijn niet een keuze is, maar dat we onder druk staan om ons druk te voelen. Moet je je eens voorstellen dat je antwoord: ‘Het gaat goed, ik doe rustig aan’. Wat zeg je dan eigenlijk? ‘Ik ben een luie donder.’ ‘Ik voer niks uit.’ Of misschien nog wel erger: ‘Ik ben onbelangrijk.’ Drukke mensen zijn belangrijke mensen. Belangrijke mensen krijgen veel op zich af en worden overal bij betrokken. Drukke mensen zijn goede mensen: ze zetten zich in voor allerlei vrijwilligersorganisaties. Drukke mensen zijn succesvolle mensen: vanwege hun succes hebben ze zoveel werk dat hun agenda afgeladen vol is. Drukke mensen presteren: ze staan bovenaan op de apenrots. Ver weg van de luiaards die op hun luie kont op de bodem zitten.
Maar ik denk dat het een leugen is, dat we altijd druk moeten zijn. Vaak is het helemaal niet leuk om druk te zijn. Bijvoorbeeld voor je gezin. Toen ik op een Delfgauwse basisschool de vraag stelde of kinderen vonden dat hun ouders genoeg tijd voor hen hadden, gaf de helft van de kinderen hun ouders een rode kaart. Druk zijn levert stress op. Yoga praktijken en mindfulness cursussen draaien op drukke mensen. Ik ben bang dat ze niet helpen. Als het je lukt om rust in jezelf te vinden, is dat mooi. Maar als je daardoor alleen maar meer werk aan gaat pakken, is het niet meer dan een trucje om nog verder door te draaien in de economie van de drukte.
Het probleem zit denk ik dieper. Het probleem is dat we onze identiteit laten afhangen van hoe anderen over ons denken. Of van hoe we over onszelf denken. Als we druk zijn, vinden anderen en wijzelf ons succesvol, belangrijk en goed. Als jij gelooft dat dat waar is moet je dat zelf weten. Maar ik geloof niet dat je er zelf voor kiest om dat te geloven. Ik geloof dat je dan gevangen zit in de druk van het druk zijn.
Daarom ben ik aan het oefenen. Ik ben niet druk. Mijn agenda is niet de baas over mij. Ik ben de baas over mijn agenda. Een drukke dominee, is een dominee die te lui is om zelf zijn agenda te dirigeren. Een druk mens is een mens die zich weg laat drukken. En dat is zonde. Laten we elkaar daarin beschermen. En niet meer tegen elkaar zeggen dat we druk zijn.
Robert Stigter, dominee KerkDelfgauw en nachtburgemeester van Delfgauw.