De preek over het “nieuwe normaal” van de Heilige Geest

bij Handelingen 2

Kinderen van God, gasten die met ons meekijken,

Inleiding

Vanaf morgen, Tweede Pinksterdag, mogen we weer meer in Nederland. Er worden weer maatregelen versoepeld. Voor mij voelt het een beetje alsof morgen de eerste dag is van dat nieuwe normaal. Het einde van de intelligente lockdown.

Die lockdown ging gelijk op met een bijzondere tijd in de kerkelijke kalender.

We begonnen in de veertigdagentijd. We gingen met z’n allen in quarantaine, veertig dagen, zoals Jezus veertig dagen werd afgezonderd in de woestijn. Na die veertig dagen, rond Pasen, werden de coronacijfers weer een beetje beter. Weer veertig dagen later, met Hemelvaart, waren de scholen weer open en kwam er een routekaart om uit de lockdown te komen. Weer tien dagen later, vandaag, Pinsteren, staan we op de drempel van dat nieuwe normaal.

En dat nieuwe normaal, dat staat mij niet zo aan. Want in dat nieuwe normaal kan nog steeds van alles niet. Eigenlijk alles wat we in het verhaal van Pinksteren zien gebeuren kan niet, of heel beperkt.

Wat kan er niet

Want wat lezen we? De leerlingen komen samen. Maar wij mogen als kerk niet gewoon samen komen. Er zijn maximaal aantallen. Iedereen die wil komen moet reserveren.

En de leerlingen dopen. Wij kunnen niet dopen. Ja, met een anderhalvemeter stok. Of ik moet mezelf uitroepen toch uitroepen tot alternatieve genezer, dan mag het wel als contactberoep.

De leerlingen van Jezus komen samen om het brood te breken. Wij mogen het brood niet delen en kunnen de beker niet doorgeven. Ja we gaan wel weer een vorm vinden om het Heilig Avondmaal te vieren. Maar drinken uit één beker, en het brood aan elkaar doorgeven? Het kan voorlopig niet.

We mogen niet samen God loven, niet zingen. Natuurlijk gaan we creatief op zoek naar nieuwe vormen. Maar met dertig of honderd mensen uit volle borst samen zingen in de kerk. Het is op dit moment niet verantwoord.

De leerlingen van Jezus waren samen aan het bidden. Wij kunnen niet samen komen om te bidden. Ja in kleine groepjes, op afstand. Maar niet in alle vrijheid.

De kerk van Pinksteren groeide in aantal. Maar wij kunnen niet zomaar uitbreiden.

We willen graag dat gasten die de livestream zijn gaan volgen, zich ook welkom gaan voelen in dit kerkgebouw. Maar de drempel om binnen te stappen is hoger dan we zouden willen. Je moet je naam opschrijven, en het liefst ook reserveren. Dat voelt niet gastvrij.

Onze kracht schiet tekort

Ik heb wel eens dagen dat ik er geen zin meer in heb. Ik mis de contacten, het vooruitzicht van niet zingen staat me echt niet aan, en het doet mij pijn dat ik niet nabij kan zijn bij mensen die verdrietig zijn. En ik merk dit soort sombere gedachten ook wel eens bij andere ambtsdragers. En ik denk dat we ze allemaal wel eens hebben in deze tijd.

Leuk hoor, die digitale lessen. Maar eigenlijk wil je nu gewoon weer naar school. En als je als tiener zin hebt om naar school te gaan, dan is er echt iets heel erg mis.

Of al dat digitale vergaderen. Je wilt je collega’s gewoon weer eens zien op kantoor.

Of als juf of meester. Je moet anderhalvemeter afstand houden. Terwijl kinderen soms gewoon even een knuffel nodig hebben.

Of in verpleegtehuizen. Mensen die vereenzamen. Via de telefoon kun je geen arm om de schouder slaan, bezoekjes vanachter het raam zijn het toch net niet en kleinkinderen zijn leuk op afstand, maar nog leuker op schoot.

Of in de zorg. Je hebt hard gewerkt de afgelopen maanden. En misschien komt er wel een tweede golf, en moet je in september nog harder aan de bak.

Waar halen we de kracht vandaan om dit vol te houden? Onze eigen kracht schiet te kort. Die van mij tenminste wel.

De kracht van de kerk

De eerste kerk bestond uit een groep leerlingen die samen eendrachtig bijeen kwam. Maar stel dat ze dat op eigen kracht hadden moeten volhouden. De tien dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren lukte dat wel. Maar op eigen kracht hadden ze die eenheid en vurigheid echt niet veel langer volgehouden.

Als kerk hebben we één kracht die ons helpt om door te gaan. De kracht van de Heilige Geest. Kijk maar eens wat de Heilige Geest doet in het verhaal van Pinksteren.

Heilige Geest woont in alle gelovigen

Het belangrijkste om te onthouden is dat de Geest komt op alle gelovigen:

3Ook zagen de gelovigen iets dat op vuur leek. Dat vuur verdeelde zich in vlammen, en op iedereen kwam een vlam neer. 4Zo kwam de heilige Geest in alle gelovigen.

De Heilige Geest is God die in ons komt wonen.

In het Oude Testament woonde de Heilige Geest in sommige mensen. Gezalfden, koningen, profeten. En God woonde op aarde in de tabernakel en later in de tempel.

In het Nieuwe Testament zien we dat de Geest woonde in Jezus. Als Jezus gedoopt wordt door Johannes de doper, komt de Heilige Geest als een duif op Jezus. Alles wat Jezus deed kon Hij doen omdat Hij vervuld was van de Heilige Geest.

Maar nu, met Pinksteren. Komt de Heilige Geest op alle gelovigen. God komt in ons wonen. Hij is dichtbij. Jezus noemt de Heilige Geest de parakleet: degene die je erbij kunt roepen, de trooster, de helper. Zij is een onuitputtelijke bron van Gods liefde die in ons woont. Dat is de bron van onze hoop. God woont in ons. Hij is bij ons. Zijn kracht zit in ons, in alle leerlingen van Jezus. En we zijn aan elkaar gegeven om uit die bron van geloof, hoop en liefde te putten en te delen. De Geest geeft ons allemaal talenten om in te zetten in deze nieuwe situatie.

 

De Geest is creatief

En hoe we dat doen, ook in dat moeilijke nieuwe normaal, daar gaat de Geest ons bij helpen:

Want de Geest is als wind en vuur. De Geest is krachtig en ongrijpbaar en laat zich niet beperken door beperkingen. Zoals Jezus zegt over de Geest:

Johannes 3:8 Denk aan de wind: Die waait waarheen hij wil. Je hoort hem, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij naartoe gaat. Zo is het ook met de Geest: Je weet niet waar hij vandaan komt en hoe hij werkt.

Terwijl wij bezig zijn met wat er allemaal niet kan, is de Geest bezig met wat er wel kan. De Geest is de Geest van creativiteit en vernieuwing. Veni creator spiritus, kom Schepper God o Heilige Geest. De Geest helpt ons om nieuwe wegen te gaan.

De Geest verbindt

En de Heilige Geest verbindt ons met elkaar. De Geest spreekt alle talen en doet ons elkaar verstaan. De Heilige Geest zorgt ervoor dat we elkaar begrijpen. Ook al spreken we verschillende talen. Ook al zijn we heel verschillend qua leeftijd, qua afkomst, qua opleiding. Ook al ontmoeten we elkaar digitaal of op anderhalvemeter afstand. De Geest verbindt ons met elkaar en wekt door de liefde begrip voor elkaar. De Geest geeft eenheid in diversiteit.

De Geest geeft ons geloof

En de Heilige Geest leert ons geloven. Geloven dat Jezus is opgestaan uit de dood. Dat Hij zit aan de rechterhand van God. Dat Hij de Heer is van de wereld, de Heer van ons leven. Hij is koning en heeft alle machten en krachten verslagen. Door Jezus worden onze zonden vergeven. Alles wat tussen God en ons in zou staan verdwijnt als sneeuw voor de zon. En door die vergeving worden wij geschikt om Gods Heilige Geest te ontvangen. De Heilige Geest is het teken dat we door God vergeven zijn. Dat we Gods kinderen zijn. En de Geest geeft ons woorden om daarvan te getuigen.

De Geest verandert ons karakter

En vanuit dat geloof, gaat de Heilige Geest ons leven veranderen. Ons meer en meer geschikt maken als tempel van Gods liefde. Ze gaat ons karakter veranderen. Ze geeft ons een nieuw hart, vult ons met het goede.

De angst eruit, hoop erin.

Woede eruit, verdraagzaamheid erin.

Gierigheid eruit, delen erin.

Verslaving eruit, vrijheid erin.

Verkeerde verlangens eruit, heiligheid erin.

Roddel eruit, bemoedigende woorden erin.

Onverschilligheid eruit, heilige boosheid om onrecht erin.

Egoïsme eruit, naastenliefde erin.

Zo vormt de Geest ons meer en meer tot nieuwe mensen. Mensen die geschikt zijn als ambassadeurs van Gods nieuwe wereld.

Afsluitend

Laat dat nieuwe normaal het nieuwe normaal worden van de Heilige Geest. De Geest die in alle gelovigen woont. De Geest die ons creatief maakt. De Geest die ons ondanks afstand met elkaar verbindt. De Geest die ons leert geloven. De Geest die ons karakter verandert. Laten we zo het nieuwe normaal heiligen. Door de kracht van de Heilige Geest. Amen.