De PKN (Protestantse Kerk Nederland) is bezig met een groot onderzoek naar de burn-out epidemie die jonge beginnende dominees treft. De feiten moeten dus nog boven water komen, maar ik zou vanuit mijn eigen ervaringen en verhalen van collega’s toch al iets met jullie willen delen.
Het predikantschap vraagt om veel zelfsturing. Om niet te veel te luisteren naar de verwachtingen van anderen, en om te blijven onderzoeken waartoe je op dat moment geroepen bent. Om een goede balans te vinden tussen zorgen voor jezelf en zorgen voor een ander. Het vraagt om zelfdiscipline.
Daarnaast vraagt het ook om respect van gemeenteleden. Sinds de jaren zestig heeft gezag een diepe val gemaakt. Wij Nederlanders houden van polderen en platte besluitvorming. Je moet niet doen alsof je beter bent dan een ander. Daar zit veel goeds en Bijbels in, maar er zit ook een schaduwkant aan. We vinden het lastig om leiders te respecteren. Die Bijbelse opdracht is actueler dan ooit en vraagt om zelfdiscipline van gemeenteleden.
Het predikantschap vraagt ook om visie. Waar wil je heen als gemeente? Als je dat niet scherp hebt, zijn alle meningen even veel waard en is de kerk een stuurloos schip. Dan heb je er als dominee een dagtaak aan om alle gemeenteleden met elkaar verbonden te houden.
Maar wat het predikantschap voor jonge dominees op dit moment vooral lastig maakt, is de groeiende generatiekloof. Veel bestuurlijke macht is in de kerk in handen van de generatie die opgroeide na de Tweede Wereldoorlog. Ze hebben de bloei van de verenigingsstructuur in Nederland meegemaakt. Ze hebben meegebouwd aan allerlei clubs en verenigingen binnen en buiten de kerk.
Dat is een heel andere manier van werken dan generatie Y,Z en Alpha. Die binden zich niet aan een instituut, maar aan een missie. Ze zijn bereid om mee te werken aan project, maar nemen niet snel zitting in een commissie of bestuurlijk orgaan. Ze communiceren liever via een whatsapp groep dan via een vergadering. Ze laten zich graag coachen door mensen met meer levenservaring, maar vragen ook om de ruimte om dingen op hun eigen manier te doen. Als er geen ruimte is voor creativiteit en innovatie, zijn ze snel weg.
Bid u/jij voor uw/jouw predikant? Kun je als gemeente een verhaal vertellen over waar je vandaan komt en naar op weg bent? Ben je bereid om over je allergie voor instituten heen te stappen en ambtsdrager te worden? En bent u bereid om als oudere echt ruimte te maken voor jongeren, ook als het u wat kost? Kunnen we het instituut zo hervormen, dat er ook ruimte is voor meer bewegelijke manieren van organiseren? Als kerk zijn we een van de weinige verenigingen waar jong en oud samenkomen. Als we elkaar daarin ruimte gunnen, hebben we goud in handen. En kunnen (jonge) dominees hun werk op een goede manier blijven doen.
door dominee Robert Stigter, verschenen in Centraal Contact nummer 4 2020