De preek over ingaan in het beloofde land & afgoden

bij Jozua 1:1-7

Leerlingen van Jezus, gasten in ons midden,

We komen Jozua tegen in Sittim, vlakbij de rivier de Jordaan, de grens van het beloofde land. God heeft zijn volk Israël bevrijd uit de slavernij in Egypte. Onder leiding van Mozes hebben ze veertig jaar rondgetrokken door de woestijn. Ze hebben de wetten van God ontvangen. Ze hebben geleerd om op Hem te vertrouwen. Mozes is gestorven en nu staan ze op het punt om eindelijk het beloofde land binnen te gaan.

Jozua is hun nieuwe leider. Hij is al vanaf het begin betrokken bij Mozes’ werk. Hij heeft een soort stage gelopen bij Mozes. En nu is hij er klaar voor. Hij mag afmaken waar Mozes mee is begonnen. Gods belofte wordt vervuld door zijn dienst.

Want het volk Israël leeft van een belofte. God heeft hun verre voorouder, Abraham, beloofd dat hij dit land Kanaän zou geven aan zijn nakomelingen. Abraham en zijn kinderen en kleinkinderen hebben er gewoond als vreemdelingen. In de tijd van Jozef verhuisde het volkje naar Egypte. En nu is het een groot volk geworden en staan ze op het punt om hun erfenis, het beloofde land in bezit te nemen.

Maar. In dat land wonen al andere volken. De Kanaänieten, de Hethieten, de Chiwwieten, de Perizzieten, de Girgasieten, de Amorieten en de Jebusieten. Volken die veel sterker en groter zijn dan Israël. En volken met slechte gewoonten. Ze dienen niet de God van de Bijbel, maar allerlei andere goden. Goden aan wie je soms zelfs je eigen kinderen moest offeren. Goden die het prima vinden als de rijken de armen uitbuiten, als weduwen, wezen en vreemdelingen worden onderdrukt. Goden die het prima vinden dat wie machtig is een ander dwingt tot seks.

Zo moet Israël niet worden. Ze moeten niet gaan leven als die volken, ze moeten zich verre houden van hun afgoden. Want anders loopt het slecht met ze af. Als ze besmet worden met dit kwaad, dan verspelen ze Gods belofte. En daarom moeten al die volken worden gedood of verdreven.

Maar zo eenvoudig is dat niet. Israël is veel te klein om met die volken en hun afgoden te gaan vechten. Op eigen kracht gaat dat ze nooit lukken. Daarom zegt God tegen Jozua:

9 Je moet sterk en dapper zijn. Je hoeft nergens bang voor te zijn. Want ik ben je God. Ik ben altijd bij je, waar je ook heen gaat.

God zelf zal al die volken voor Israël verslaan en verdrijven. Ze moeten op Hem vertrouwen. En ze moeten vooral niet denken dat ze het zonder God ook wel kunnen.

Dat is de boodschap van God voor Jozua. Maar ja. Wat kunnen wij daar nu weer mee? Wij hoeven niet in naam van God te vechten en een land te veroveren. Er is geen oorlog in Nederland. Misschien op oudejaarsdag, dan lijkt het wel oorlog. En wij komen geen afgodsbeelden tegen. Hoogstens een Boeddha beeldje bij de Intratuin.

Het verhaal van het ingaan van het beloofde land wordt in het Nieuwe Testament door vertaald. Het beloofde land is de plek waar God woont. Waar Hij koning is. Dus dat is Het Koninkrijk van God. En dat Koninkrijk van God begint met Jezus. Het is er al. Heel de aarde is de plek waar God door zijn Geest woont en regeert. Heel de wereld is nu het erfdeel, het beloofde land. En iedereen die bij Jezus hoort, is burger van het Koninkrijk van God, het beloofde land.

Maar dat Koninkrijk is er ook nog niet. Zoals de dominee vorige week zei: we leven tussen D-day en V-day. Tussen de dag dat Jezus de beslissing bracht aan het kruis, en de dag waarop Jezus als koning op aarde komt. De dag van de overwinning.

En zo wonen wij aan de ene kant al in het beloofde land. God is in ons midden. Aan de andere kant wonen we ook nog in het land Kanaän waar de afgoden wonen. Net zoals de Israëlieten in de tijd van Jozua. Jozua en de Israëlieten kregen de opdracht om de heidense volken met hun afgoden uit het land te verdrijven. En je ziet in het boek Jozua gebeuren dat inderdaad alle stammen van Israël hun stukje land in bezit nemen.

Maar je leest ook dat ze gaan wonen te midden van de heidense volken en hun afgoden, die worden niet volledig verdreven. Ze wonen in het beloofde land, maar tegelijkertijd hebben ze het nog niet helemaal in bezit genomen. Het beloofde land is er al wel, maar ook nog niet.

En omdat ze daar wonen, in het beloofde land, maar wel tussen de afgoden van Kanaän, is het extra belangrijk dat ze zich houden aan Gods regels:

7Je moet je precies houden aan de wetten die ?Mozes? je geleerd heeft. Dan zul je succes hebben bij alles wat je doet. 8Dag en nacht moet je aandachtig lezen in het ?boek? met de wetten van ?Mozes. Je mag het ?boek? nooit wegleggen. Alleen dan kun je je precies houden aan de dingen die erin staan. En dan zul je succes hebben bij alles wat je doet.

De regels van God zijn bedoeld om je weg te houden van afgoden. En dan niet alleen afgodsbeelden, zoals ze in die tijd in Kanaän bestonden. Het gaat ook om de afgoden van onze tijd.

Tim Keller, een Amerikaanse dominee in New York, helpt ons om de afgoden in onze tijd en in ons leven op het spoor te komen. Hij zegt in zijn boek ‘namaakgoden’:

‘Een afgod is alles wat belangrijker voor je is dan God.’

Een namaakgod is alles wat je hart meer in beslag neemt dan God. Afgoden hebben een zo belangrijke positie in je hart dat je er zonder aarzeling het grootste deel van je passie en energie, je gevoel en geld voor inzet.

En hoe kom je er achter of er zo’n afgod is in je leven? Kijk naar waar je dromen, je geld, je tijd en je gevoel naar uitgaan.

En dan kunnen ook goede dingen in het leven een afgod voor je zijn. Want als je dat goede boven God plaatst, wordt het jouw ultieme doel. En dus je afgod.

Bijvoorbeeld je werk. Als je werk belangrijker is voor is dan je gezin, dan offer je je kinderen op voor de afgod van het werk.

Je geld. Als je zekerheid zoekt in je geld, dan maak je je onafhankelijk van God en afhankelijk van je geld. En je zult ook nooit genoeg hebben.

Liefde. Als je single bent en je alleen maar kunt dromen over een relatie, dan is dat ideaalbeeld een afgodsbeeld.

Als je elke dag veel tijd stopt in je uiterlijk, en onzeker bent of je wel mooi genoeg bent, dan is schoonheid voor jou misschien wel een afgod geworden.

Als je porno kijkt dan zet je de afgod van de erotiek, boven de God die liefde is.

Je prestaties. Als je bereid bent om mensen te schaden om succes te behalen, dan offer je mensen op het altaar van het succes.

Als je wereld instort als je die ene toets niet haalt, dan zijn jouw toekomstplannen of de verwachtingen van je ouders, belangrijker voor je dan de plannen en verwachtingen van God.

En de schepping. Als je je niet bekommert om het klimaat, vereer je je bezit en welvaart boven de Schepper. Maar als je er niet op vertrouwt dat God de wereld recht zal zetten, en je er helemaal in opgaat om de wereld te redden, dan kan ook Greenpeace voor jou een afgod worden.

Alles in ons leven, het goede en het slechte, kan een afgod voor ons worden. Als het belangrijker voor ons is dan God. Als we er het ultieme goede in ons leven van maken.

En van het vereren van afgoden wordt je altijd minder mens. Alleen de verering van de ware God maakt je waarachtig meer mens. Afgoden stellen altijd teleur. Ze vragen van alles van je, om je geld, je tijd, je ambities, alles aan hen op te offeren. En ze geven je uiteindelijk helemaal niks.

Wij leven in het beloofde land. De plek waar God woont. Waar wij Hem kunnen vereren. Maar we leven wel te midden van de afgoden. En we moeten allemaal proberen die namaakgoeden te weerstaan.

Dus de challenge van deze preek is: kun jij afgoden vinden in jouw leven? Dingen waar jouw hart te veel naar uitgaat? En hoe kun je afrekenen met die afgoden?

Dat is de opdracht die God Jozua en ons meegeeft. Om te strijden in het beloofde land. Om afgoden te weerstaan. Niet omdat wij zo sterk zijn. Maar omdat God de afgoden al heeft verslagen in Jezus.

9Daarom zeg ik nog een keer: Je moet sterk en dapper zijn. Je hoeft nergens bang voor te zijn. Want ik ben je God. Ik ben altijd bij je, waar je ook heen gaat.’

Amen.

De preek is na te bespreken in de gemeentegroeigroep bijeenkomsten van:

Zondagavond 6 januari: tijd 20.00 uur – 22.00 uur, Locatie: Kerkelijk Centrum Delfgauw
Contactpersoon: Hilde Stigter, hildestigter@gmail.com | 06-49985331

Dinsdagmiddag 8 januari (onder leiding van dominee Robert): tijd 12.00 uur – 14.00 uur, Locatie: Kerkelijk Centrum Delfgauw, Start met een verzorgde lunch. Contactpersoon: Maarten Braat, maarten@m-j.nl | 06-53583113

Dinsdagavond 8 januari: tijd 20.00 uur – 22.00 uur, gastadres Noordeindseweg 6 b, Contactpersoon: Arie van der Velden, arieriavelden@gmail.com | (015) 3692068

Voor de overige groepen zijn er vooralsnog geen vaste adressen waar we samenkomen. Neem voor de locatie contact op met de contactpersoon van de betreffende groep.

Woensdagavond 9 januari: Tijd 20.00 uur – 22.00 uur, Contactpersoon: Kero Oerlemans, kero.oerlemans@hetnet.nl | 06-33704508

Vrijdagavond 11 januari: tijd: 20.00 uur – 22.00 uur, Contactpersoon: Maarten Braat, maarten@m-j.nl | 06-53583113