De preek over Lucas 9:28-36 (Jezus, Mozes & Elia op de berg)

Gemeente, gasten in ons midden,

Vreemd verhaal

Als je vaker in de kerk komt, zul je wel de ervaring delen dat er in de Bijbel soms rare dingen gebeuren. Maar het verhaal van vandaag is wel heel bizar. Er gebeuren dingen die wij allemaal nog nooit hebben meegemaakt.

Wit

Jezus gaat met Petrus, Jakobus en Johannes een berg op om te bidden. Tot zover niks aan de hand. Maar tijdens het bidden ‘veranderde de aanblik van Jezus’ gezicht en werd zijn kleding stralend wit’.

Dat wit, verwijst naar het wit van de hemel. Als de hemel de aarde raakt, wordt alles fel wit. Denk maar aan de witte kleren van de engelen bij het lege graf als Jezus is opgestaan. In het boek Openbaringen gaat het over mensen met witte kleren aan. In de kerk hangen we altijd een wit kleed op aan de kansel, op zondagen waarop het gaat om de verbinding met de hemel. Denk aan Avondmaal, dopen, kerst, Pasen.

Dus als Jezus een ontmoeting heeft met de hemel gaat zijn gezicht stralen en worden zijn kleren wit.

Mozes en Elia

Maar dan. ‘Opeens stonden er twee mannen met hem te praten: het waren Mozes en Elia, 31 die in hemelse luister verschenen waren.’

Een ontmoeting met Mozes en Elia, die zo’n 1300 en 900 jaar daarvoor leefden. Zij zijn in hemelse luister. In hun glorie. Het zijn Mozes en Elia zoals ze door God gekend zijn.

Zoals iedereen die bij God hoorde tijdens het leven, ook bij God is na het overlijden. Zo zijn ook Mozes en Elia bij God. En blijkbaar worden zij door God erop uitgestuurd als bodes. Zoals God soms ook engelen stuurt. In hun hemelse glorie, in hun witte kleren, spreken ze met Jezus.

En het zijn Mozes en Elia. Twee van de belangrijkste mensen uit het Oude Testament. Mozes is belangrijk omdat hij de leider van het volk Israël was tijdens de uittocht uit Egypte. Hij heeft van God de wet ontvangen en met het volk gedeeld. Elia was misschien wel de belangrijkste profeet. Telkens weer heeft hij geprobeerd het volk Israël en haar koningen weer op het rechte pad te brengen. Hij staat symbool voor alle profeten die God heeft gezonden. De wet en de profeten staan achter Jezus.

Exodus

En dan. Mozes en Elia spreken met Jezus ‘over het levenseinde dat hij in Jeruzalem zou moeten volbrengen’. Of letterlijker: ze spraken over zijn ‘exodus’, de uittocht die hij in Jeruzalem zou moeten volbrengen. Dat woordje Exodus/uittocht staat er niet voor niets. Jezus moet op weg naar Jeruzalem. Van de berg waarop hij Mozes en Elia ontmoet, moet hij op weg naar een andere berg. Een heuvel met de naam Golgotha. Daar staat een kruis voor hem klaar. Daar moet hij heen. Dat is zijn missie. Hij moet daar sterven om zijn leerlingen, zijn volk, om ons. Zoals Israël bevrijd werd uit het slavenbestaan in Egypte. En door God gebracht werd naar het beloofde land. Zo zal Jezus ons bevrijden uit de slavernij van zonde en dood. En overbrengen naar de nieuwe schepping, een bevrijdde wereld.

Op die missie wordt Jezus voorbereid in zijn hemelse ontmoeting met Mozes en Elia.

Petrus’ reactie

Dan worden opeens Petrus en de andere leerlingen wakker. Ze zien Jezus en Mozes en Elia in hun hemelse glorie. Ze nemen al afscheid van elkaar. En Petrus, die altijd eerst spreekt en dan pas denkt, zegt: ‘Meester, het is goed dat wij hier zijn, laten we drie tenten opslaan, een voor u, een voor Mozes en een voor Elia’. Lucas schrijft daarbij: hij wist niet wat hij zei. Maar er is nog meer aan de hand. Met Jezus, Mozes en Elia op een berg. Wat wil je nog meer? Waarom kan het niet gewoon zo blijven. Met z’n allen dicht bij God.

Petrus lijkt op de Israëlieten die er op uit trokken met Mozes naar het beloofde land. Zodra de eerste blaar op een voet was verschenen begonnen ze te zeuren: ah, kunnen we niet terug naar Egypte. Daar hadden we tenminste te eten. Wat heeft het voor zin om om te komen in de woestijn? Waarom zou Jezus die moeilijke weg naar Jeruzalem moeten gaan? Waarom al dat lijden? Waarom dat pad vol bloedspetters? Waarom zijn onschuldig sterven? Kunnen we het niet houden zoals het nu is?

God spreekt

Maar dan grijpt God in: 34 Terwijl Petrus nog aan het spreken was, kwam er een wolk aandrijven, die een schaduw over hen wierp; ze werden bang toen de wolk hen omhulde. 35 Er klonk een stem uit de wolk, die zei: ‘Dit is mijn Zoon, mijn uitverkorene, luister naar hem!’ 36 Toen de stem verstomd was, was Jezus weer alleen.

God zelf komt met tekst en uitleg. Nog dichterbij dan door de hemelse kleren van Jezus, nog dichterbij dan door de boodschappers Mozes en Elia, komt God zelf in een wolk. Hij komt vooral voor Jezus’ leerlingen. ‘Dit is mijn geliefde uitverkoren zoon. Luister naar hem!’ En dat is meer dan alleen luisteren. Het is met Jezus mee gaan. Achter hem aan gaan. Met hem mee gaan naar Jeruzalem. Hem volgen in zijn lijden. Bereid zijn hem te volgen in zijn sterven. Zoals Jezus zelf kort voor dit verhaal zegt: ‘24 Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden.

Wat betekent dat, om naar Jezus, Gods uitverkoren Zoon, te luisteren in deze lijdenstijd? Om hem te volgen?

Opstand

Het betekent dat we moeten erkennen dat onze schuld groot is. Net als Petrus vinden we Jezus’ lijden niet zo nodig. Waarom zou Jezus dat moeten ondergaan? Is het dan zo erg gesteld met ons dat Jezus dat voor ons moet dragen?

Ja, het is erg met ons gesteld. Diep in ons zit iets waardoor we in opstand komen tegen God. We willen zelf bepalen wat goed is. Niet Gods wil maar onze eigen wil volgen. En zelfs als we zeggen dat we Gods wil willen volgen, doen we in praktijk toch gewoon wat voor onszelf het prettigst voelt. In plaats van dat we ons leven bouwen op Jezus en zo het leven winnen, bouwen we ons leven op onze eigen prestaties, onze kracht. Ons kunnen. We doen er alles aan om Jezus buiten ons hart te houden. Jezus’ lijden hebben we niet nodig. God zal ons sowieso wel goed genoeg moeten vinden om bij hem te mogen horen.

En om al dat ongeloof, die arrogantie, die onwil van ons. Daarom moet Jezus op weg naar het kruis.

Lijden van de wereld

Maar het is niet alleen vanwege ons dat Jezus moeten lijden. Het is ook vanwege het lijden van de wereld. Vanwege de kwade krachten en machten die deze wereld voor zoveel mensen tot een hel maken. Vanwege al die kinderen die onze kleding in elkaar zetten. Vanwege demente mensen die worden weggestopt en hun menselijkheid verliezen. Vanwege grote winsten aan de ene kant, en uitbuiting en armoede aan de andere kant. Omdat onze wereld tot op het bot onrechtvaardig is. En wij daar zo vaak meer fout dan goed in doen. En dat ook nog ontkennen of er onwetend over zijn. Daarom gaat Jezus op weg naar Jeruzalem. Omdat het ons niet lukt om de wereld te maken zoals de wereld door God bedoelt is. Jezus gaat op weg naar het kruis om de ban van het kwaad te breken. Om al het bederf te laten verdwijnen. Om alles recht te maken wat krom is. Om de krachten achter het kwaad definitief te verslaan.

Lijden in ons leven

En Jezus moet lijden, omdat hij daarmee dichtbij ons lijden komt. Iedereen van ons heeft wel iets waaraan we lijden. Of krijgt in zijn leven te maken met iets waaraan je zult lijden. Depressie, rouw, gemis, verdriet, achteruitgang. We komen het gegarandeerd tegen in ons leven. En onze natuurlijke reactie is om het te ontkennen. Om te doen alsof we niet ouder en afhankelijker hoeven te worden. Om te doen alsof de dood niet echt is. Om ons groot te houden, ook al zijn we van binnen klein en kwetsbaar. Jezus daagt ons uit om het kruis van ons eigen lijden te dragen in plaats van te ontkennen. Om met hem mee te lopen naar Golgotha. Maar in het dragen van je lijden, zul je merken dat Jezus erbij is. Dat hij met zijn kruis ook jouw kruis mede draagt. In Jezus’ lijden raakt het verdriet van de aarde, de tranen van de hemel. God is erbij ook in jou lijden. En zelfs als je niks van God merkt, als je de hemel bidt om zo’n ontmoeting met God, maar de hemel zwijgt. Dan nog mag je geloven dat God bij je is. Want al het lijden in ons leven raakt aan het lijden dat Jezus definitief heeft volbracht.

Laten we luisteren naar Jezus. Jezus volgen. Ons kruis met hem dragen. Onze opstand, onze schuld, het verdriet van de wereld, het verdriet in ons leven. Laten we het op zijn kruis leggen. Hij gaat voor ons uit. Alleen.

Gods geliefde en uitverkoren zoon. Op weg naar het kruis. Voor ons. Voor jou. Uit genade. Amen.