bij Handelingen 2 en Joel 3, sermon in English below
Leerlingen van Jezus, gasten met ons,
Wat is er nu in hemelsnaam gebeurt met Pinksteren?
Het is allemaal een beetje vaag. Een geluid als een hevig windvlaag. En een soort vuurtongen die op de leerlingen landen. En vreemde talen die klinken uit de mond van mannen en vrouwen die normaal toch niet verder komen dan Aramees en een mondje Grieks.
Wat gebeurt hier in hemelsnaam?
Het eerste waar Petrus aan moet denken is het verhaal van de profeet Joël.
Joël heeft het in zijn kleine profetenboek vooral over de Dag van de Heer.
De dag van de Heer. Dat is de dag waarop God oordeelt. De dag waarop God het onrecht bestraft en recht doet aan de verdrukten. De dag waarop God verheft wie is vernederd. Waarop Gods licht het duisternis verdrijft.
Bij die dag denk je misschien aan het laatste oordeel. Als Jezus op de wolken terugkeert naar de aarde. En God de hemel en aarde weer één maakt. De nieuwe hemel en aarde.
En dat klopt. Maar de dag van de Heer is veel breder dan alleen het laatste oordeel.
Vergelijk het maar met een bergbeklimming. Om dat te illustreren heb ik wat beeldmateriaal teruggezocht uit 2010 van mijn heldhaftige beklimming van de Barrhorn in Zwitserland.
De top van de berg is het laatste oordeel: de definitieve afrekening met het kwaad. Bij Jezus’ tweede komst.
Maar als je een berg beklimt zijn er altijd tussen toppen. Pieken waar je overheen gaat, op weg naar de echte top. Ze lijken op de echte top. Maar ze zijn ook anders, kleiner. En op weg naar de echte top heb je geen zicht op welke tussentoppen er nog tussen jou en de bergtop inliggen. Zo’n tussentop kan ook voelen als de echte top. Als je aan het klimmen bent, heb je geen uitzicht op de echte top. Die tussentoppen heten in de Bijbel ook ‘De Dag van de Heer’.
De eerste belangrijke top in de Bijbel is de Exodus, doortocht door de Rietzee. De Farao en de Egyptische goden worden verslagen. Het is de topervaring waar Israël altijd aan terug blijft denken. Ze noemen het De Dag.
Joël noemt twee andere tussentoppen. In het eerste hoofdstuk heeft hij het over een sprinkhanenplaag die Israël heeft getroffen. Omdat zij het verbond met God hebben losgelaten. De dag van de Heer heeft zich tegen Israël gekeerd.
In het tweede hoofdstuk noemt hij een nieuwe tussentop. De dag waarop een vijandelijk leger Jeruzalem vernietigt, als het ware als een sprinkhanenplaag.
Twee keer een dag van de Heer. Twee keer een dag van de Heer die zich tegen zijn eigen volk heeft gekeerd.
In het derde hoofdstuk, het gedeelte dat wij gelezen hebben, heeft Joël het weer over een top. De dag waarop God zijn Geest over alle mensen uitstort. De dag van Pinksteren. Weer een voorproefje van het laatste ultieme bergtop.
Maar deze topdag verandert er echt iets aan de bergbeklimming. Er komt nieuw gereedschap dat eerder nog niet beschikbaar was.
Want Gods Geest wordt uitgestort over alle mensen. En Gods Geest. Dat is God die aanwezig is. Zoals God eerder aanwezig was op de Sinaïberg in rook en vuur toen Hij de geboden aan Mozes gaf. Zoals God eerder aanwezig was in een wolk en een vuur in de Tabernakel, de heilige tent. Zoals God ooit woonde in een donkere wolk in het heilige der heiligen in de tempel. Zo woont God nu, door zijn Heilige Geest, in alle gelovigen.
Hij werkt in alle mensen. En Hij woont in alle gelovigen.
God is aanwezig, in jou en in mij. Hij is voor niemand voor ons ver weg. We kunnen allemaal leren op onze eigen manier met God in contact te staan. De manier waarop kan verschillen. Dat zie je ook bij Joël. Hij noemt profetieën, dromen, visioenen. Maar de Geest werkt ook door wijsheid, intuïtie, door gebed, muziek, je geweten, door Bijbelteksten, door de natuur. De Geest is creatief en heeft allerlei middelen om tot ons te spreken.
En belangrijk daarbij is dat God tot ons allemaal wil spreken. Niet alleen tot dominees en ouderlingen. Niet alleen tot mensen in de evangelische en pinkster hoek van de kerk. Niet alleen tot gevoelsmensen. Maar tot ons allemaal. Tot doeners en denkers. Tot vrouwen en mannen, tot kinderen, jongeren en ouderen. Zoals Joël het zegt, en dat is echt schokkend voor zijn tijd: zelfs tot slaven en slavinnen.
Er is geen rangorde in Gods Koninkrijk. We zijn allemaal kinderen van God. In iedere gelovige woont de Geest. God wil tot ons allemaal spreken. Dat is de uitnodiging. We hebben allemaal de gave ontvangen om God te verstaan en Hem te dienen vanuit ons eigen talent.
En daarom is Pinksteren een kantelpunt. In onze beklimming, naar de grote Dag van de Heer toe, hebben we nieuw gereedschap gekregen. Beschikbaar voor iedereen.
En dat nieuwe gereedschap hebben we hard nodig. Misschien wel meer dan ooit. Want lange tijd hebben we geleefd in dit beeld van voortuitgang. Dat iedere generatie het beter en makkelijker zou krijgen dan de vorige. We zouden steeds meer de hemel op aarde kunnen bouwen. Zelf, als mensen, door onze eigen kracht.
En dat is waar de coronacrisis denk ik wel mee heeft afgerekend. We gaan denk ik niet meer terug naar het oude normaal. Het wordt niet meer vanzelfsprekend steeds weer beter voor de volgende generatie. Corona is zo’n ‘dag van de Heer’ tussentop. Een crisis, een oordeel, waarin dingen aan het licht komen.
In Nederland zijn we al weer aan het afdalen. Het leven wordt langzaam weer steeds meer normaal. Maar wereldwijd gaat de crisis gewoon verder. En sommige wijze mensen zeggen dat corona een voorproefje is van crises die op ons afkomen omdat het klimaat steeds verder wordt verstoord.
Hoe gaan we verder klimmen? Op weg naar de dag van de Heer.
Juist nu is het belangrijk wie wij als kerk zijn. Wij zijn het lichaam van Christus. In iedereen van ons woont de Geest. Wij zijn de plaats en de personen waar hemel en aarde elkaar raken. Samen. Juist in onze diversiteit. Juist omdat we een lichaam zijn van jonge mensen en senioren, doeners en denkers, dorpsmensen en stadsmensen, en hoop ik ook steeds meer Nederlanders en mensen van andere komaf. Dat we in die verschillen toch één zijn. Daar ligt een enorm groot deel van onze kracht. Eenheid is de basis van alles wat we zijn als lichaam van Christus.
En die eenheid heeft het afgelopen jaar wel flinke deuken opgelopen. Want we hebben elkaar weinig in de ogen kunnen kijken. We zijn al meer dan een jaar niet als hele familie bij elkaar geweest. Er is gebeld, gewandeld, in kleine groepjes samengekomen, gezoomd, gelivestreamd, gechallenged. Maar we zijn al lange tijd niet samen eendrachtig bijeen geweest.
Eenheid is een voorwaarde om het gereedschap van de Geest aan het werk te zetten. Dat is de les van ons glas in loodraam. Zij waren allen eendrachtig bijeen. Handelingen 2:1. Het vers dat voorafgaat aan de uitstorting van de Heilige Geest. Als wij samen één zijn, dan kan de Geest in ons werken. Als wij verdeeld zijn, allemaal in onze eigen bubbel zitten. Dan is het gereedschap van de Heilige Geest maar heel beperkt bruikbaar.
Dat is de komende maanden de uitdaging. Als we binnenkort weer samen kunnen komen. Verstaan we elkaar dan nog? Hoe kunnen we één lichaam zijn, nu alle delen zo gewend zijn om achter hun schermpje naar de kerkdienst te kijken?
Eenheid is een voorwaarde voor de Heilige Geest om te werken. Maar gelukkig is het tegelijkertijd ook de Geest die ons één maakt. Die ons helpt om elkaar te verstaan, om elkaar wat te gunnen, elkaar te verdragen, elkaar lief te hebben, elkaar te dienen.
En waar de Geest ons ook heen leidt. Wat er de komende maanden en jaren ook gaat gebeuren. We blijven staan op hetzelfde fundament. Jezus leven, lijden, sterven en opstanding als het grote keerpunt in de tijd. De Geest die in ons woont en ons leidt. En het uitzicht op die grote top: de tweede komst van Jezus, de Dag van de Heer.
Want God laat zijn schepping niet los. Hij heeft zijn Geest van herschepping losgelaten in de wereld. Amen.
Disciples of Jesus, guests with us,
What happened at Pentecost now?
It’s all a bit vague. A sound like a violent gust of wind. And a kind of tongues of fire that land on the students. And foreign languages ??that sound from the mouths of men and women that normally do not get further than Aramaic and a bit of Greek.
What is going on here?
The first thing to think of Peter is the story of the prophet Joel.
In his minor book of prophets, Joel mainly talks about the Day of the Lord.
The day of the Lord. That is the day when God judges. The day when God punishes injustice and does justice to the oppressed. The day when God exalts those who are humbled. Whereupon God’s light dispels the darkness.
On that day you may think of the final judgment. When Jesus returns to Earth in the clouds. And God makes heaven and earth one again. The new heaven and earth.
And that’s right. But the day of the Lord is much broader than just the Last Judgment.
Compare it with a mountain climb. To illustrate this, I looked back some footage from 2010 of my heroic ascent of the Barrhorn in Switzerland.
The top of the mountain is the final judgment: the final settlement of evil. At Jesus’ second coming.
But when you climb a mountain there are always peaks in between. Peaks you go over, on your way to the real top. They look like the real top. But they are also different, smaller. And on the way to the real top you have no idea of ??which intermediate tops are still between you and the mountain top. Such an intermediate top can also feel like the real top. When you are climbing you have no view of the real top. Those intermediate tops are also called “The Day of the Lord” in the Bible.
The first important summit in the Bible is the Exodus, passage through the Reed Sea. Pharaoh and the Egyptian gods are defeated. It is the top experience that Israel always remembers. They call it The Day.
Joël mentions two other intermediate tops. In the first chapter he talks about a plague of locusts that has hit Israel. Because they have let go of the covenant with God. The day of the Lord has turned against Israel.
In the second chapter he mentions a new intermediate top. The day when an enemy army destroys Jerusalem, like a plague of locusts.
Twice a day of the Lord. Twice a day of the Lord turning against His own people.
In the third chapter, the part that we have read, Joel again talks about a top. The day when God pours out His Spirit on all people. The day of Pentecost. Another taste of the last ultimate mountain top.
But this summit day really changes the mountain climbing. There will be new tools that were not available before.
Because God’s Spirit is poured out on all people. And God’s Spirit. That’s God present. As God was previously present on Mount Sinai in smoke and fire when He gave the commandments to Moses. As God was previously present in a cloud and a fire in the Tabernacle, the holy tent. As God once dwelt in a dark cloud in the most holy place in the temple. That is how God now dwells, through his Holy Spirit, in all believers.
He works in all people. And He dwells in all believers.
God is present, in you and in me. He is not far away from any of us. We can all learn to connect with God in our own way. The way in which can differ. You can also see that with Joël. He calls prophecies, dreams, visions. But the Spirit also works through wisdom, intuition, through prayer, music, your conscience, through Bible texts, through nature. The Spirit is creative and has many means of speaking to us.
And importantly, God wants to speak to all of us. Not just to pastors and elders. Not just to people in the evangelical and Pentecostal corner of the church. Not just to emotional people. But to all of us. To doers and thinkers. To women and men, to children, young people and the elderly. As Joel puts it, which is really shocking for his time: even to slaves and female slaves.
There is no order in God’s Kingdom. We are all children of God. The Spirit dwells in every believer. God wants to speak to all of us. That’s the invitation. We have all received the gift of understanding God and serving Him from our own talent.
And that’s why Pentecost is a tipping point. In our ascent, towards the great Day of the Lord, we have been given new tools. Available to everyone.
And we desperately need those new tools. Maybe more than ever. For a long time we have lived in this picture of progress. That every generation would get it better and easier than the last. We could build more and more heaven on earth. Themselves, as humans, by our own strength.
And that is what I think the corona crisis has dealt with. I don’t think we’re going back to the old normal anymore. It is no longer naturally getting better for the next generation. Corona is such a “day of the Lord” intermediate top. A crisis, a judgment, in which things come to light.
In the Netherlands we are already descending. Life is slowly returning to normal. But worldwide the crisis just continues. And some wise people say that corona is a foretaste of crises that are coming our way because the climate is increasingly disrupted.
How are we going to climb further? Towards the day of the Lord.
Right now it is important who we are as a church. We are the body of Christ. The Spirit dwells in each of us. We are the place and the persons where heaven and earth meet. Together. Especially in our diversity. Precisely because we are a body of young people and seniors, doers and thinkers, village people and city people, and I also hope more and more Dutch people and people from other backgrounds. That we are one in those differences. That is where a huge part of our strength lies. Unity is the foundation of all that we are as the body of Christ.
And that unit has suffered considerable dents in the past year. Because we haven’t been able to look each other in the eye. We haven’t been together as a whole family for over a year. People called, walked, met in small groups, zoomed, live streamed, and challenged. But we have not been together in unison for a long time.
Unity is a prerequisite for putting the tools of the Spirit to work. That is the lesson of our stained glass window. They were all in unison. Acts 2: 1. The verse that precedes the outpouring of the Holy Spirit. When we are one together, the Spirit can work in us. When we are divided, we are all in our own bubble. Then the tools of the Holy Spirit are of very limited use.
That is the challenge in the coming months. If we can get back together soon. Do we still understand each other? How can we be one body, now that all parts are so used to looking at the church service behind their screens?
Unity is a prerequisite for the Holy Spirit to work. Fortunately, it is also the Spirit that unites us at the same time. Who helps us to understand each other, to give each other something, to bear each other, to love each other, to serve each other.
And wherever the Spirit leads us. Whatever will happen in the coming months and years. We remain on the same foundation. Jesus’ life, suffering, death and resurrection as the great turning point in time. The Spirit that dwells in us and guides us. And the view of that great summit: the second coming of Jesus, the Day of the Lord.
For God does not let go of his creation. He has released his Spirit of recreation into the world. Amen.