bij Johannes 3:1-13
sermon in English (google translate) below
Leerlingen van Jezus, gasten met ons,
Zijn jullie al een beetje wakker? Ja? Nee? Vorige week kwamen we er achter dat best vele mensen in hun pyjama meekijken. Dus misschien ben je nog niet helemaal wakker.
En hoe ben je wakker geworden vandaag?
Misschien wel zo
Had je een wekker gezet, om op tijd te zijn voor de livestream. En werd je precies om 9 uur wakker. Om 8:59 sliep je nog. Om 9:00 was je wakker.
Maar het is zondag. Dus waarschijnlijk ging het meer zo. Om 7 uur ging er iemand in huis naar de wc, jij werd erdoor gestoord in je slaap, maar jij draaide je nog even om. Om 8 uur weer een geluid. Een fluitende vogel. Of een rijdende scooter. Maar jij sliep snel weer verder. Om 8:30 riep er iemand: kom je uit bed, het ontbijt staat klaar, maar jouw ogen bleven dicht. Om 8:45 roept er iemand: nu uit bed komen! Om 8:50 liep je slaapwandelend naar de douche. En rond een uur of 9:00 zat je een soort van wakker aan de ontbijt tafel.
Wakker worden. Het kan op twee manieren. Op één moment. Een wekker die je opeens wakker maakt. En wakker worden als een langer proces. Hou dat even vast.
We duiken nu het Bijbelverhaal in. We lazen over een gesprek tussen Jezus en Nikodemus. Maar het gesprek gaat een beetje schokkerig. Alsof de internetverbinding van één van hen niet zo goed is. Ze praten een beetje langs elkaar heen.
We gaan inloggen in het gesprek.
We krijgen Nikodemus in beeld. Een oudere farizeeër. Farizeeërs leven in de verwachting van Gods nieuwe wereld. Dat God gaat ingrijpen. Dat de Romeinen worden weggejaagd en Israël wordt hersteld. Tot die tijd moeten de mensen zich aan de wet van Mozes houden. Hoe strenger en beter ze dat doen, hoe groter de kans dat ze aan de goede kant staan als het moment komt dat God gaat ingrijpen.
Nikodemus is geïnteresseerd in Jezus. Nieuwsgierig. Hij gaat in de nacht naar het huis waar Jezus verblijft. Waarom? Nou ja, er was geen avondklok, dus ja toen kon dat gewoon. Maar misschien ging hij wel ’s nachts omdat hij bang was dat andere farizeeërs hem zien praten met Jezus. Misschien omdat er ’s nachts echt tijd is om door te praten. Misschien omdat Johannes ons wil laten weten dat Nikodemus nog wel wat licht kan gebruiken.
Laten we luisteren wat Nikodemus zegt:
‘2Meester, wij weten dat God u gestuurd heeft om onze leraar te zijn. Want we zien dat God u helpt om al die wonderen te doen.’
Jezus doet wonderen. Dat kan Hij doen omdat Hij bij God hoort. Nikodemus stelt zich nederig op en noemt Jezus een meester, een rabbi. Iemand van wie hij kan leren.
Wat zou Jezus antwoorden?
Ha, Nikodemus. Fijn dat je er bent. Dat je van mij wilt leren. Dat je ziet dat ik van God kom.
Jezus zegt iets heel anders:
3‘Luister heel goed naar mijn woorden: Je kunt alleen bij Gods nieuwe wereld horen als je op een nieuwe manier geboren wordt.’
Nikodemus antwoordt:
4‘Iemand die al oud is, kan toch niet opnieuw geboren worden? Hij kan toch niet teruggaan in de buik van zijn moeder en nog een keer geboren worden?’
Hier loopt de verbinding helemaal vast. Nikodemus heeft nog geen vraag gesteld. In Jezus zegt dat hij opnieuw geboren moet worden om bij Gods nieuwe wereld te horen. Nikodemus snapt er niks van. Het is eigenlijk wel grappig hoe hij Jezus woorden uitlegt. Je kunt toch niet opnieuw in de buik van je moeder gaan zitten en nog een keer geboren worden?
5Jezus zei tegen hem: ‘Luister heel goed naar mijn woorden: Je kunt Gods nieuwe wereld alleen binnengaan als je op een nieuwe manier geboren wordt. En dat gebeurt als je gedoopt wordt met de heilige Geest.
6Wie op een gewone, menselijke manier geboren wordt, zal een keer sterven. Maar wie geboren wordt door de Geest, zal eeuwig leven [dat betekent nu al bij Gods nieuwe wereld horen]. 7Wees dus niet verbaasd als ik zeg: Jullie moeten op een nieuwe manier geboren worden.’
Opnieuw geboren worden, wedergeboren worden, van boven geboren worden. Wat is dat nou weer? Het heeft iets te maken met de Heilige Geest, zegt Jezus.
Het is eigenlijk zoiets als wakker worden. Als je niet gelooft in Jezus, leef je met je ogen dicht. Je staat in slaapstand. Je leeft in de duisternis. En met je ogen dicht kun je sommige dingen niet zien. Je ziet niet dat God de schepper is van alles en iedereen. Je ziet niet dat God een doel heeft met je leven. Je ziet niet dat God van plan is om de hemel en de aarde weer bij elkaar te brengen. Je ziet alleen de huidige wereld en tijd. Niet Gods nieuwe wereld en Gods toekomst. Als je met je ogen dicht leeft, dan kan er een wonder voor je ogen gebeuren, maar dan nog zie je het niet.
Om echt te leven moet je je ogen openen. Wakker worden. Gaan geloven in Jezus is het leven echt gaan leven. Niet langer in sluimerstand.
Maar, hoe wordt je dan wakker? Er zijn mensen die zeggen: gaan geloven, dat gebeurt opeens. Dan heb je een ervaring waardoor je opeens gaat geloven. En dan moet je een gebed bidden, om vergeving. En dan ben je wedergeboren.
En er zijn veel mensen, ook in onze kerk, met zo’n ervaring. Van het een op het andere moment gingen ze geloven. God heeft opeens hun ogen geopend. De wekker ging af en opeens waren ze wakker.
Maar bij heel veel andere mensen gaat het anders. Meer zoals je waarschijnlijk vanochtend wakker bent geworden. Gaan geloven is een proces. Van zaadjes die gepland worden in de kerk en met de kinderbijbel. Naar vragen gaan stellen als je tiener bent. Sommige momenten val je weer wat meer in slaap, andere momenten doe je je ogen al voorzichtig open. En op een geven moment zit je blijkbaar aan de ontbijttafel, en ben je echt wakker. Maar ja, hoe laat ben je dan wakker geworden? Dat kun je niet zomaar zeggen, zoals iemand die weet dat hij of zij precies om 9:00 uur naast het bed stond omdat de wekker afging.
En dat is allebei ok. Het gaat er niet om hoe je gaat geloven, hoe je wakker wordt. Het gaat erom dat je wakker bent. Dat je van boven geboren bent. Dat de Heilige Geest in je komt wonen.
En hoe weet je of de Heilige Geest in je woont? Als je kunt zeggen: Jezus is Heer. Jezus is de baas van de wereld en van mijn leven. Dat kun je alleen zeggen door de Heilige Geest.
Lied HH221 De wind steekt op
Wat is nou het verschil tussen wakker zijn en slapen? Tussen de Heilige Geest in je, of niet? Dat laat Evelien aan ons zien met een proefje met de ballonnen.
Filmpje balonnen
Ik vind het een mooi beeld van die ballonnen. Maar ook wel lastig: wat als er nou narigheid op je afkomt, en je voelt je wel als zo’n geknapte ballon. Heb je dan de Heilige Geest niet in je? En als je de Heilige Geest wel in je hebt, dan kun je wel even makkelijk omgaan met moeilijkheden? Evelien en ik vonden het voorbeeld daarom sprekend maar ook wel heel zwart wit.
Ik denk dat we er vooral uit moeten leren dat we kunnen groeien. Groeien als leerling van Jezus. Groeien in vol zijn van de Heilige Geest. Dat dat ook goed is voor jezelf. Dat je er sterker van wordt. Meer mens als evenbeeld van God. Zoals je bedoelt bent.
Hoe dat concreet wordt, zien we bij Nikodemus. Vandaag ontmoetten we hem als een beginneling. Hij is nieuwsgierig, heeft een hoop vragen. Maar ik denk dat hij het meest weg heeft van die eerste ballon.
Verderop in het Evangelie van Johannes komen we Nikodemus opnieuw tegen:
Johannes 7
45De dienaren van de farizeeën en de priesters kwamen terug. Ze hadden Jezus niet gevangengenomen. De farizeeën en de priesters vroegen: ‘Waarom hebben jullie hem niet meegenomen?’ 46De dienaren zeiden: ‘Geen mens spreekt zo overtuigend als hij!’
47De farizeeën zeiden: ‘Heeft hij jullie nu ook al bedrogen? 48Niemand van de leiders en niemand van de farizeeën gelooft in hem. 49Alleen dat vervloekte volk, dat de wet niet kent!’
50Maar Nikodemus, een farizeeër die al eens bij Jezus geweest was, zei: 51‘Volgens onze wet mogen we iemand niet zomaar veroordelen! We moeten eerst zelf horen wat hij zegt, en onderzoeken wat hij gedaan heeft.’
We zien dat Nikodemus hier al een stuk is gegroeid. Eerst kwam hij nog in de nacht bij Jezus. Nu durft hij op een gevaarlijk moment voor Jezus op te komen. Hij wil dat
Jezus eerlijk wordt behandeld. Maar hij lijkt nog niet echt in Jezus te geloven. Hij krijgt de andere Farizeeën over zich heen omdat hij Jezus verdedigt. Hij lijkt nu denk ik het meest op de tweede balon.
Aan het eind van het Evangelie komt Nikodemus nog een keer terug. Als Jezus is gestorven aan het kruis.
Johannes 19
38Toen al die dingen gebeurd waren, ging Josef uit Arimatea naar Pilatus toe. Josef was een leerling van Jezus, maar in het geheim. Want hij was bang voor de Joodse leiders. Josef vroeg aan Pilatus of hij het lichaam van Jezus mee mocht nemen. Pilatus vond dat goed. Toen nam Josef het lichaam mee.
39Ook Nikodemus kwam erbij. Dat was de man die een keer ’s nachts naar Jezus toe gegaan was. Nu had hij meer dan 30 kilo geurige zalf meegenomen, gemengd met zoete kruiden.
40Josef en Nikodemus wikkelden het lichaam van Jezus in doeken, met de geurige zalf. Dat is bij de Joden de gewoonte als er iemand begraven wordt.
41Er was een tuin vlak bij de plaats waar Jezus was gestorven. En in die tuin was een nieuw graf, waarin nog nooit iemand begraven was. 42Daar legden ze Jezus neer. Want dat graf was dichtbij, en de sabbat zou bijna beginnen.
Nikodemus komt nu openlijk uit voor Jezus. Hij geeft een enorm vermogen uit om aan zalf voor Jezus begrafenis. Daarmee wordt Jezus begraven als een koning. Nikodemus liet hiermee zien dat hij Jezus zag als Heer. Als koning van Israël, Heer van de wereld en van zijn leven. Zo werd Nikodemus in het boek van Johannes van een beginneling een geloofsvoorbeeld voor ons allemaal. Hij eerde Jezus als koning. Hij gaf wilde hem het beste geven van wat hij had.
Zo wordt Nikodemus van een beginneling een geloofsvoorbeeld. Laten we net zoals Nikodemus wakker worden. En groeien. Door de kracht van de Heilige Geest. Amen.
Disciples of Jesus, guests with us,
Are you awake a bit? Yes? No? Last week we found out that quite a lot of people are watching in their pajamas. So you may not be fully awake yet.
And how did you wake up today?
Perhaps so [alarm clock sound] with sound on the live stream, with image and sound on the beamer
Did you set an alarm to be on time for the livestream? And you woke up exactly at 9 am. You were still asleep at 8:59. You were awake at 9:00.
But it is Sunday. So it probably was more like this. At 7 o’clock someone in the house went to the toilet, it disturbed you in your sleep, but you turned around for a moment. At 8 o’clock another noise. A whistling bird. Or a moving scooter. But you quickly went back to sleep. At 8:30 someone called out: get out of bed, breakfast is ready, but your eyes remained closed. At 8:45 am someone shouts: get out of bed now! At 8:50 am you sleepwalked to the shower. And around 9:00 am you sort of sat awake at the breakfast table.
Waking. It can be done in two ways. One moment. An alarm clock that suddenly wakes you up. And waking up as a longer process. Hold that for a second.
We now dive into the Bible story. We read about a conversation between Jesus and Nicodemus. But the conversation is a bit choppy. As if the internet connection of one of them is not that good. They talk slightly past each other.
We are going to log into the conversation.
We get a picture of Nikodemus. An elderly Pharisee. Pharisees live in expectation of God’s new world. That God is going to intervene. That the Romans are chased away and Israel is restored. Until then, people must keep the law of Moses. The tougher and better they do this, the more likely they are to be on the right side when the time comes when God will intervene.
Nicodemus is interested in Jesus. Curious. In the night he goes to the house where Jesus is staying. Why? Well, there was no curfew, so then you could. But perhaps he went at night because he was afraid that other Pharisees would see him talking to Jesus. Maybe because there is really time at night to continue talking. Perhaps because John wants to let us know that Nicodemus could use some more light.
Let’s hear what Nicodemus says:
“2Master, we know that God has sent you to be our teacher. Because we see that God is helping you to do all those miracles. “
Jesus works miracles. He can do that because He belongs to God. Nicodemus humbles himself and calls Jesus a master, a rabbi. Someone he can learn from.
What Would Jesus Answer?
Ha, Nicodemus. Thank you for being here. That you want to learn from me. That you see that I come from God.
Jesus says something completely different:
3 “Listen very carefully to my words: You can only belong to God’s new world if you are born in a new way.”
Nicodemus replies:
4 “Someone who is already old cannot be born again, can he? He can’t go back into his mother’s womb and be born again, can he? “
Here the connection crashes completely. Nikodemus hasn’t asked a question yet. In Jesus says he must be born again to belong to God’s new world. Nicodemus doesn’t get it. It’s actually quite funny how he explains Jesus’ words. You can’t sit in your mother’s womb again and be born again, can you?
5Jesus said to him, “Listen carefully to my words: You can only enter God’s new world if you are born in a new way. And that happens when you are baptized with the Holy Spirit.
6Whoever is born in an ordinary, human way will die one time. But whoever is born by the Spirit will live eternally [that means already belong to God’s new world]. So don’t be surprised when I say, You must be born in a new way. “
To be born again, to be born again, to be born from above. What is that? It has something to do with the Holy Spirit, Jesus says.
It’s basically like waking up. If you don’t believe in Jesus, you live with your eyes closed. You are in sleep mode. You live in the darkness. And with your eyes closed you cannot see some things. You do not see that God is the creator of everything and everyone. You don’t see that God has a purpose for your life. You don’t see that God intends to bring heaven and earth back together. You only see the current world and time. Not God’s new world and God’s future. If you live with your eyes closed, a miracle can happen before your eyes, but you still don’t see it.
To really live you have to open your eyes. Waking. To believe in Jesus is to really live life. No longer in hibernation mode.
But how do you wake up? There are people who say: start believing, that suddenly happens. Then you have an experience that makes you suddenly believe. And then you have to pray a prayer for forgiveness. And then you are born again.
And there many people, including in our church, have such experience. From one moment to the next they started to believe. God has suddenly opened their eyes. The alarm went off and suddenly they were awake.
But many other people are different. More like you probably woke up this morning. Believing is a process. From seeds that are planted in the church and with the children’s bible. Start asking questions when you are a teenager. Some moments you fall asleep a little more, other times you open your eyes carefully. And at some point you are apparently sitting at the breakfast table and really awake. But then what time did you wake up? You can’t just say that, like someone who knows that he or she was right next to the bed at 9:00 am because the alarm went off.
And that’s both ok. It’s not about how you start to believe, how you wake up. It’s about being awake. That you were born from above. That the Holy Spirit comes to live in you.
And how do you know if the Holy Spirit lives in you? If you can say: Jesus is Lord. Jesus is the boss of the world and of my life. You can only say that through the Holy Spirit.
Song HH221 The wind is rising
What’s the difference between being awake and sleeping? Between the Holy Spirit in you, isn’t it? Evelien shows us this with a test with the balloons.
Movie balloons
I like the picture of those balloons. But also tricky: what if trouble comes to you, and you feel like such a burst balloon. Don’t you have the Holy Spirit in you? And if you do have the Holy Spirit in you, can you handle difficulties just as easily? Evelien and I therefore found the example appealing, but also very black and white.
I think we should learn from it that we can grow. Growing as a disciple of Jesus. Growing in being full of the Holy Spirit. That that is also good for yourself. That it makes you stronger. More man as an image of God. As you intend.
We see how that becomes concrete with Nicodemus. Today we met him as a novice. He is curious, has a lot of questions. But I think he most resembles that first balloon.
Later in John’s Gospel, we encounter Nicodemus again:
John 7
45The servants of the Pharisees and the priests returned. They had not captured Jesus. The Pharisees and the priests asked, “Why did you not take him?” 46 The servants said, “No man speaks so convincingly as he does!”
47 The Pharisees said, “Has he deceived you now? 48No one of the leaders or any of the Pharisees believes in him. 49Only those accursed people that do not know the law! “
50 But Nicodemus, a Pharisee who had already been with Jesus once, said, 51 “Our law does not just condemn anyone! We must first hear for ourselves what he says and examine what he has done. “
We see that Nicodemus has already grown quite a bit here. At first he came to Jesus in the night. Now at a dangerous time he dares to stand up for Jesus. He wants that
Jesus is treated fairly. But he doesn’t seem to really believe in Jesus yet. He gets the other Pharisees over him because he defends Jesus. I think he most resembles the second balloon now.
Nicodemus returns one more time at the end of the Gospel. If Jesus died on the cross.
John 19
38When all these things were done, Joseph went from Arimathea to Pilate. Joseph was a disciple of Jesus, but in secret. Because he was afraid of the Jewish leaders. Joseph asked Pilate if he could take the body of Jesus with him. Pilate agreed. Then Josef took the body.
39 Nicodemus also joined. That was the man who once went to Jesus at night. Now he had brought over thirty pounds of fragrant ointment mixed with sweet herbs.
40Josef and Nicodemus wrapped the body of Jesus in cloths with the fragrant ointment. That is the custom among the Jews when someone is buried.
41There was a garden near the place where Jesus had died. And in that garden was a new grave, in which no one had ever been buried. 42There they laid Jesus. For that grave was near, and the Sabbath was about to begin.
Nicodemus is now openly speaking out for Jesus. He spends tremendous wealth on ointment for Jesus’ burial. With that, Jesus is buried like a king. Nicodemus thus showed that he saw Jesus as Lord. As King of Israel, Lord of the world and of his life. Thus Nicodemus in the book of John became an example of faith for all of us from a novice. He honored Jesus as king. He wanted to give him the best of what he had.
Nicodemus thus becomes an example of faith from a novice. Let’s wake up like Nicodemus. And grow. By the power of the Holy Spirit. Amen.