bij Matteüs 18:21-35
sermon in English (google translate) below
Leerlingen van Jezus, gasten met ons,
Komende week kunnen de kinderen weer naar de basisschool, de peuterspeelzaal en naar de kinderopvang. Dat is natuurlijk heel fijn. Maar het is inmiddels ook al weer even geleden dat je daar geweest bent. Dus ik dacht misschien goed om even wat regels te herhalen:
- Iedereen mag meedoen = eerlijk delen
- Grote kinderen helpen kleinere kinderen = niet afpakken omdat jij sterker bent
- Ruim je eigen rommel op
- Als je iemand pijn doet: zeg sorry en maak het weer goed. Als dat zelf niet lukt: ga naar de juf of meester
Nou is het zo dat je de belangrijkste regels om goed te leven eigenlijk al leert als peuter. Jezus zegt dat we moeten geloven als een kind. Nou op dit gebied kunnen grote mensen nog veel van kinderen leren.
Kijk maar wat er gebeurt als we de koning en zijn dienaren gaan vragen of zij zich aan deze regels hebben gehouden.
Grote dienaar. Jij had bij de koning een schuld van ongeveer 1 miljard euro.
Hoe is dat zo gekomen?
Heb je eerlijk gedeeld?
Heb je gezorgd voor de kleinere?
Heb je je eigen rommel opgeruimd?
Heb je sorry gezegd toen je iemand pijn deed?
Kleine dienaar. Jij had een schuld van 10 miljoen euro.
Hoe is dat zo gekomen?
Heb je eerlijk gedeeld?
Heb je gezorgd voor de kleinere?
Heb je je eigen rommel opgeruimd?
Heb je sorry gezegd toen je iemand pijn deed?
Koning. Jij had dus 1 miljard euro uitgeleend. Jij moet wel echt ontzettend rijk zijn.
Hoe is dat zo gekomen?
Heb je eerlijk gedeeld?
Heb je gezorgd voor de kleinere?
Heb je je eigen rommel opgeruimd?
Heb je sorry gezegd toen je iemand pijn deed?
Het verhaal wat Jezus vertelde was eigenlijk wel grappig. Met die boze koning, de dienaar die de andere dienaar bij zijn nek pakte, de dienaar die op Marktplaats werd gezet. Maar dat is wel hoe het in Jezus tijd ging.
Mensen konden in de schulden raken. Bijvoorbeeld omdat ze boer waren en een slechte oogst hadden. Dan moesten ze hun land verkopen. En als het slecht bleef gaan moesten ze hun kinderen en zichzelf verkopen als slaven. Om te werken op hetzelfde land, maar dan als slaaf van een rijk iemand.
En dan denk je misschien: zo werkt het nu niet meer. Maar nog steeds worden mensen tot slaaf gemaakt en uitbuit. Nog steeds zijn er landen die geregeerd worden door zo’n slechte leider die iedereen die hem niet aanstaat in de gevangenis gooit of erger.
En wat als wij onszelf eens langs deze regels gaan leggen. Doen wij het dan beter dan deze dienaren en koning?
- Iedereen mag meedoen = eerlijk delen
- Grote kinderen helpen kleinere kinderen = niet afpakken omdat jij sterker bent
- Ruim je eigen rommel op
In het Westen stoten we veel co2 uit waardoor de aarde opwarmt. Het wordt op sommige plekken te warm, te nat, er komen overstromingen. Door overstromingen in Bangladesh verliezen mensen hun huis. Bangladesh moet geld lenen om nieuwe huizen te bouwen. Ze lenen dat bij ons in het westen. Wij vragen rente. En daardoor worden de mensen in Bangladesh nog armer. Waar veel arme mensen wonen, daar kun je goedkoop dingen laten maken waar veel werk in zit. Dus onze kleren laten we maken door mensen in Bangladesh. We betalen de mensen daar weinig te weinig voor. En de bedrijven betalen daar nauwelijks belasting, want we geven ze voordeeltjes als ze hun belasting in Nederland betalen, zodat ze hun schuld nooit kunnen terugbetalen.
Zij raken financieel in de schuld. Maar wie is er nou schuldig?
God lijkt een beetje op de koning van het verhaal. God rekent met ons af. Hij vraagt aan ons wat wij doen met alles wat wij van Hem hebben gekregen. En Hij is blij als we er goede dingen mee gedaan hebben. En verdrietig en boos als wij er slechte dingen mee doen.
Als God met ons gaat afrekenen, gaat kijken naar onze schulden. Dan staan we er misschien helemaal niet zo goed voor. Natuurlijk zijn er altijd wel mensen aan te wijzen die het nog slechter doen. Maar onze schuld is groot. We kunnen het niet terugbetalen.
Maar gelukkig is God ook heel anders dan de koning uit het verhaal.
Psalm 103
- De HEER blijft ons met liefde overladen. Bewogen is zijn hart en vol genade. Groot is zijn trouw, immens geduld heeft Hij. Hij laat ons niet voor elke zonde boeten, straft niet zo zwaar als eigenlijk zou moeten. Hij blijft niet boos, zijn woede gaat voorbij.
God vergeeft en vergeet. Omdat Hij van ons houdt. Jezus heeft de schuld gedragen aan het kruis. Door Zijn opstanding weten we dat Gods ons wil overladen met Zijn liefde.
Met Jezus’ opstanding is Gods nieuwe wereld al begonnen. En in Gods nieuwe wereld werken sommige dingen anders. In Gods nieuwe wereld kunnen we gaan zoeken naar wat eerlijk is. We leren over delen, zorgen voor wie het minder heeft, over het opruimen van je eigen rommel.
En we leren over vergeving.
Normaal gesproken werkt het zo, in de tijd van Jezus en in onze tijd. Als iemand je wat aan doet. Per ongeluk of expres. Dan wordt je boos. Dan probeer je terug te slaan. Wraak te nemen. Iemand die jou iets flikt, die daarmee wil je nooit meer iets te maken hebben.
Zo zijn we allemaal wel belast met iets uit het verleden. Iemand die ons iets heeft aangedaan. Wij die iemand anders iets hebben aangedaan. En dat kan heel heftig zijn. Families kunnen kapot gaan aan bedrog, oneerlijkheid, aan schulden, aan verslaving, aan emotionele onkunde. Het is eerder een wonder als het wel goed gaat. En het is zo moeilijk om iemand te vergeven als het fout is gegaan.
En toch is dat wat Jezus vertelt over Gods nieuwe wereld. God vergeeft ons onze schuld. En daarom moeten wij ook anderen hun schulden vergeven.
Ik ga daar volgende week nog veel meer over zeggen. Maar belangrijk is dat er in het christelijk geloof een onderscheid is tussen vergeven en verzoenen. Verzoenen dat is dat je weer echt bij elkaar kunt horen. Dat je elkaar weer vertrouwd. Dat heeft tijd nodig.
Maar dat begint met iets dat je zelf kunt doen, los van de ander. En dat is vergeven. Zeggen: ik vergeef je. Daarmee bevrijdt je jezelf van de last van het verleden. Dat is niet makkelijk. Maar wel heel bevrijdend. Het verleden wordt dan van een open wond, iets waar genezing kan plaatsvinden. Herstel. Van de weg van verbittering kun je de weg van verzoening inslaan.
Dat is allemaal niet makkelijk. Het heeft tijd nodig. Je hebt er soms ook hulp bij nodig. Bijvoorbeeld van een hulpverlener, van iemand uit de kerkenraad, van een dominee. Maar Jezus leert ons: hoe groot de schuld ook is. Vergeving is altijd mogelijk. Niet omdat jij of ik zo daar zo goed in zijn. Maar omdat God de bron is van vergeving. We mogen uit die bron drinken. En vergeving door ons heen laten stromen en uitdelen. Amen.
Disciples of Jesus, guests with us,
Next week the children can go to primary school, the playgroup and childcare again. That is of course very nice. But it has also been a while since you’ve been there. So I thought maybe it would be good to repeat some lines:
Everyone can participate = fair sharing
Big kids help smaller kids = don’t take away because you are stronger
Clean up your own mess
If you hurt someone, say sorry and make amends. If that does not work yourself: go to the teacher or master
Well it is true that you actually already learn the most important rules to live well as a toddler. Jesus says we should believe like a child. Well, grown-ups can learn a lot from children in this area.
Watch what happens when we ask the king and his servants if they have followed these rules.
Great servant. You had a debt of about 1 billion euros to the king.
How did that happen?
Did you share fairly?
Have you taken care of the smaller ones?
Did you clean up your own mess?
Did you say sorry when you hurt someone?
Little servant. You had a debt of 10 million euros.
How did that happen?
Did you share fairly?
Have you taken care of the smaller ones?
Did you clean up your own mess?
Did you say sorry when you hurt someone?
King. So you had lent 1 billion euros. You must be really, really rich.
How did that happen?
Did you share fairly?
Have you taken care of the smaller ones?
Did you clean up your own mess?
Did you say sorry when you hurt someone?
The story Jesus told was actually quite funny. With that wicked king, the servant that took the other servant by the neck, the servant that was put on Marketplace. But that’s how it was in Jesus’ day.
People could get into debt. For example because they were farmers and had a bad harvest. Then they had to sell their land. And when things continued to go bad, they had to sell their children and themselves as slaves. To work on the same land, but as a slave to a rich person.
And then you might think: it doesn’t work that way anymore. But people are still enslaved and exploited. There are still countries ruled by such a wicked leader who throws anyone he dislikes into jail or worse.
And what if we put ourselves along these lines. Are we doing better than these servants and king?
Everyone can participate = fair sharing
Big kids help smaller kids = don’t take away because you are stronger
Clean up your own mess
In the West we emit a lot of CO2, which causes the earth to warm up. In some places it is getting too hot, too wet, there will be flooding. Floods in Bangladesh have caused people to lose their homes. Bangladesh has to borrow money to build new houses. They borrow that from us in the west. We charge interest. And that makes the people of Bangladesh even poorer. Where many poor people live, you can have cheap things made that require a lot of work. So we have our clothes made by people in Bangladesh. We don’t pay people enough for that. And the companies hardly pay any tax there, because we give them advantages if they pay their tax in the Netherlands, so that they can never repay their debt.
They become financially in debt. But who is guilty?
God is a bit like the king of the story. God takes care of us. He asks us what we do with everything we have received from Him. And He is happy when we have done good things with it. And sad and angry when we do bad things with it.
When God is going to deal with us, it is going to look at our debts. Then we might not be in good shape at all. Of course there are always people who do worse. But our debt is great. We cannot refund it.
Fortunately, God is also very different from the king in the story.
Psalm 103
The Lord continues to shower us with love.
His heart is moved and full of grace.
Great is his faithfulness, he has immense patience.
He doesn’t make us pay for every sin,
does not punish as severely as it should be.
He does not stay angry, his anger passes.
God forgives and forgets. Because He loves us. Jesus bore the blame on the cross. Through His resurrection we know that God’s will shower us with His love.
With Jesus’ resurrection, God’s new world has already begun. And in God’s new world, some things work differently. In God’s new world we can start looking for what is fair. We learn about sharing, caring for those who have less, about cleaning up your own mess.
And we learn about forgiveness.
Normally this is how it works, in the time of Jesus and in our time. When someone hurts you. Accidentally or on purpose. Then you get angry. Then you try to hit back. To take revenge. Someone who does something to you, you never want anything with that again dealing.
For example, we are all burdened with something from the past. Someone who hurt us. We who have done something to someone else. And that can be very intense. Deceit, dishonesty, debt, addiction, emotional ignorance can destroy families. It is rather a miracle when things go well. And it’s so hard to forgive someone when things went wrong.
And yet that is what Jesus tells about God’s new world. God forgives our guilt. And that is why we must also forgive others their debts.
I’m going to say a lot more about that next week. But importantly, there is a distinction in Christian faith between forgiveness and reconciliation. Reconciliation is that you can really belong together again. That you trust each other again. That takes time.
But that starts with something you can do yourself, separate from the other. And that is forgiven. Say: I forgive you. In doing so you free yourself from the burden of the past. That’s not easy. But very liberating. The past then becomes an open wound, something where healing can take place. Recovery. From the way of bitterness you can go down the way of reconciliation.
None of that is easy. It needs time. Sometimes you also need help. For example from a counselor, from someone from the consistory, from a pastor. But Jesus teaches us: however great the debt is. Forgiveness is always possible. Not because you or I are so good at it. But because God is the source of forgiveness. We are allowed to drink from that well. And let forgiveness flow and distribute through us. Amen.