De preek van de open lucht kerkdienst bij de Bieslandse Dagen

bij Matteüs 6:25-34

Leerlingen van Jezus, gasten in ons midden,

Let it go, hakuna mata, maak je geen zorgen.

Ik denk dat elke religie, elke vorm van spiritualiteit, elke levenswijsheid of filosofie, elke psycholoog het daar mee eens is. Maar je geen zorgen. We weten allemaal dat we dat zouden moeten doen. En toch maken wij ons wel zorgen. Over dingen in ons eigen leven. Over dingen in het leven van mensen van wie we houden. Over dingen die gebeuren in de wereld.

En dat is niet alleen iets van deze tijd. Jezus begon er twee duizend jaar geleden al over. Hij zei: maak je geen zorgen. Kijk eens naar de vogels in de lucht. Ze zaaien niet en oogsten niet. Toch hebben ze te eten. Kijk eens naar de bloemen, hoe ze groeien in het veld. Ze maken zich geen zorgen over hun uiterlijk. En toch zijn ze mooier gekleed dan de best geklede koning.

Nu kun je natuurlijk zeggen: je geen zorgen maken, dat is wel heel naïef. Kijk maar naar de vogels: in de winter gaan ze dood als ze niet genoeg te eten hebben. En kijk maar naar het gras: omdat het gras geen water verzameld, verdord het als het te lang droog blijft. En zo is het ook met mensen. Als je niet verder denkt dan de dag van vandaag, neem je grote risico’s. En als het dan mis gaat, moeten anderen opdraaien voor jouw naïviteit. Je geen zorgen maken is geen verantwoordelijkheid nemen.

Kijk maar naar ons eten, ons drinken, onze kleding. Decennia lang hebben we ons er geen zorgen over gemaakt. Na de Tweede Wereldoorlog hebben we een succesvol systeem opgebouwd zodat we nu nooit meer honger hebben. Schaalvergroting, meer en meer vee, kunstmest, producten uit de hele wereld voor ons beschikbaar, elk seizoen een nieuwe garderobe voor een geen geld.

Maar ten koste van wat?! Oerwouden worden gekapt voor ons eten, we putten de bodem uit, dieren zitten op elkaar gepropt in de stal. Kinderen in Thailand pellen garnalen zodat wij ze voor weinig geld op ons bord hebben. Arme mensen over de hele wereld maken onze goedkope kleding. Onze eigen boeren en vrachtwagen chauffeurs maken lange stressvolle dagen vaak voor te weinig geld. En de aandeelhouders van de supermarkten en multinationals gaan er met de winst vandoor. De aarde warmt onomkeerbaar op. De oceanen liggen vol met plastic. Alle reden om ons zorgen te maken.

Hoe je daar mee omgaat, dat verschilt per persoon. Je hebt optimisten. Die gaan er vanuit dat we er met technologische verbeteringen altijd weer uitkomen. Auto’s worden ondanks het gesjoemel schoner, de oceaan kan worden opgeschoond met de mega stofzuiger van de Delftse uitvinder Boyan Slat, voedsel kan worden gemodificeerd zodat je zelfs in de woestijn voedsel kunt telen.

En je hebt pessimisten. Die gaan er vanuit dat we onomkeerbaar op de afgrond af denderen. Het is eigenlijk al te laat. Al dit moois dat we hier zien, dat staat over een aantal decennia onder zeewater. Honger en oorlog over water zullen de aarde teisteren. We gaan af op een door onszelf veroorzaakte ondergang.

Je hebt ook mensen die het allemaal niet zoveel kan schelen. Na ons de zondvloed. Yolo, you only live once. Zolang ik nog maar kan genieten, maakt het mij niet zoveel uit wat er met de aarde gebeurt.

En je hebt mensen die ontkennen dat het erg is wat er gebeurt met de wereld. In christelijk jargon: wij zijn niet van deze wereld. We moeten ons onthechten. Deze wereld is niet belangrijk. Er zijn allerlei vormen van meditatie waarmee je je geest kunt onttrekken aan deze wereld. Waarom zouden we ons er dan nog zorgen over maken?

Het verhaal van de Bijbel is niet optimistisch of pessimistisch, niet hedonistisch, niet wereldvreemd. Het verhaal van de Bijbel is vol van hoop. Het verhaal begint met God die hemel en aarde schept. Hij heeft al het prachtige dat we hier om ons heen zien gemaakt….. Het gras, de bomen, de vogels, de koeien, de kleuren, de geuren, de wind.

En Hij zag dat het goed was wat Hij had gemaakt. En God maakte de mens. Als kroon op de schepping. Hij stelde de mens aan om voor de aarde te zorgen en over de schepping te waken. Als rentmeesters. Het is de taak van de mens om in dienst van God voor de schepping te zorgen. Om er als verantwoordelijke rentmeesters over te regeren.

En Jezus vertelde verhalen over rentmeesters. Rentmeesters die hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Rentmeesters die zolang de Heer van huis was, goed moesten zijn voor de andere knechten. Die zich geen zorgen moesten maken, maar hun talenten moeten inzetten voor het huis van de meester. Jezus vertelde daar altijd bij dat de Heer van het huis terug zou komen. Dat hij rekenschap zou vragen aan de rentmeesters. Wat hebben jullie met het huis van de Heer gedaan? Hoe hebben jullie ervoor gezorgd?

Dat is het hoopvolle verhaal van de Bijbel. Aan de ene kant hebben wij een enorme verantwoordelijkheid. Wij zijn als rentmeesters aangesteld om voor de schepping te zorgen. God vraagt ons rekenschap.

Aan de andere kant weten we dat de aarde niet van ons is. God zelf is de eigenaar. Jezus komt terug op deze wereld. Dan zal hij alles wat vies is geworden, schoon wassen. Alles wat kapot is gegaan, zal Hij heel maken. Alles wat fout is gegaan, vergeven. Alles wat gedoemd lijkt om te verdwijnen, zal Hij herscheppen.

En al het goede dat wij doen, heeft daarom zin. Elk stukje plastic dat je opraapt, scheelt God weer werk als Jezus terugkomt. Elke made in China prul dat je laat liggen, helpt de schepping om mooi te blijven. Elk vliegticket dat je niet koopt, helpt om de aarde op temperatuur te houden. Elk menselijk contact dat je legt, versterkt de verbondenheid tussen mensen die dezelfde bestemming hebben.

Met al het goede dat wij doen, herstellen wij de aarde zoals God ooit zelf de aarde zal herstellen. Wij nemen onze verantwoordelijkheid, maar hoeven ons geen zorgen te maken of het ooit nog goedkomt. Wij zijn mensen van hoop: God zorgt dat het goed komt. En elke goede daad laat de boodschap achter: God maakt alles nieuw! Amen.

https://youtu.be/k72pijVukSQ