De preek van zondag 15 januari, over verzoening

Over 2 Korintiërs 5:14-21.

Voor de preek werd er door de kinderen een muur gebouwd voor alles wat tussen kerken onderling fout is gegaan.

muur verzoening

Na de preek werd de muur door de kinderen afgebroken en omgebouwd tot een kruis. Het teken van verzoening in Christus.

Gemeente van Jezus Christus, of anders gezegd: ambassadeurs van verzoening.

Verzoening

Want dat is wat wij als christenen volgens Paulus zijn: ambassadeurs van verzoening. Maar ja, wat is dat nou eigenlijk, verzoening? Het is zo’n oud woord uit de traditie van de kerk, dat je in het dagelijks leven niet zo snel tegenkomt. Verzoening heeft te maken met weer bij elkaar komen. In het Grieks, de taal waarin Paulus schreef, is het katallasso: bij elkaar. In het Latijn, we zijn hier tenslotte in een katholieke kerk, is het reconciliatio, in het Engels: reconciliation: opnieuw samen komen. Verzoening betekent dat je eerst bij elkaar was, dat er iets gebeurd is waardoor je elkaar bent kwijtgeraakt, maar dat er toen iets gebeurd is waardoor je elkaar weer hebt teruggevonden.

En wij zijn daar volgens Paulus ambassadeurs van: ambassadeurs van verzoening. Wij vertellen erover, wij doen het. Wij brengen mensen bij elkaar.

Maar hoe werkt het dan, verzoening?

Verzoening met God

Volgens Paulus begint verzoening bij God. Dat is ook wat Paus Fransiscus pas geleden heeft gezegd over Maarten Luther: hij heeft de verzoening tussen mensen en God 500 jaar geleden weer centraal gezet in de kerk.

Maarten Luther beschrijft dat als een vrolijke ruil. Die vrolijke ruil heeft alles te maken met liefde. Jezus is als een rijke deftige bruidegom. En wij waren als een arme kwetsbare vrouw die vast zit in schulden, verkeerde dingen, een leven dat beheerst wordt door het kwaad. Maar, dan schrijft Paulus: ‘21 God heeft hem die de zonde niet kende voor ons één gemaakt met de zonde, zodat wij door hem rechtvaardig voor God konden worden.’ Jezus heeft ons tot zijn bruid genomen. Al zijn rijkdom, zijn mooie kleren, zijn hoge status. Dat is nu van ons. En onze armoede, onze zonden, ons lijden, dat heeft Jezus van ons overgenomen toen hij stierf aan het kruis. Omdat God van ons houdt. Dat is de vrolijke ruil.

En doordat Jezus dat voor ons heeft gedaan, horen wij bij hem. Horen wij weer bij God. Daardoor zijn wij met God verzoend.

Verzoening met de wereld

En Gods liefde is zelfs nog groter dan dat: Hij heeft zich verzoend met de hele wereld. Hij heeft de hemel en de aarde met elkaar verzoend. Paulus schrijft: ‘19 Het is God die door Christus de wereld met zich heeft verzoend: hij heeft de wereld haar overtredingen niet aangerekend.’ De verzoening met God is meer dan alleen de verzoening tussen God en de individuele gelovige. God heeft in Jezus alles nieuw gemaakt. Zo schrijft Paulus: ‘17 Daarom ook is iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping. Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.’ Al het kwaad, al het onrecht, alle verkeerde dingen, alles in de wereld dat niet is zoals God wil. Dat is allemaal verdwenen toen Jezus stierf aan het kruis en weer opstond uit de dood.

Nou ja. Als je om je heen kijkt zie je dat er nog steeds heel veel fout gaat in de wereld. Om ons heen zien we vaak maar heel weinig van een nieuwe schepping. Van Gods Nieuwe wereld. Gods Nieuwe Wereld is iets wat er al wel en nog niet is. Iets waar we ook nog op hopen. Als Jezus voor de tweede keer komt om al het kwaad definitief te laten verdwijnen zodat iedereen en alles vol wordt van Gods goedheid.

Verzoening met elkaar

En tot die tijd zijn wij ambassadeurs van verzoening. Boodschappers dat God zich heeft verzoend met ons en met de wereld.

Jezus heeft zelf gezegd hoe je dit in je leven kunt doen. Stel dat je naar de kerk komt voor de Eucharistie, de maaltijd van de Heer, het Avondmaal, of hoe je het ook wilt noemen. En stel dat je een conflict hebt met iemand anders uit je kerk. Zorg dan dat je je eerst met elkaar verzoend. Je kunt niet het brood en de beker waarin de verzoening in Christus tot je komt, tot je nemen, als je je niet eerst verzoend met je broeder of zuster.

En dat geldt niet in de kerk. Maar ook op je werk, op school, in je gezin. Als je een conflict hebt met iemand. Probeer het zo snel mogelijk uit te praten. Je mag best even boos zijn op elkaar, maar niet te lang. Zorg dat je zo snel mogelijk weer bij elkaar komt. Elkaar vergeeft. Want je bent een nieuwe schepping. Ambassadeur van de verzoening. En in Gods Nieuwe Wereld is geen ruimte voor blijvende boosheid.

Verzoening in de kerk

En verzoening gebeurt ook in wat wij hier vandaag doen in deze kerk. In de ene kerk van Christus kan geen scheuring zijn. Dat er een katholieke, een hervormde en een gereformeerd kerk zou zijn. Dat is voor Paulus echt bizar! Niet voor te stellen. Wij zijn verzoend met God. God heeft de wereld met zich verzoend. En dat komt naar voren in de kerk waar heel verschillende mensen samen komen. Theoretisch en praktisch opgeleid, nieuwe en oude Nederlanders, vrouwen en mannen, jong en oud, arm en rijk, werkgevers en werknemers. Alle verschillen die in onze wereld belangrijk zijn, zijn in Christus helemaal niet belangrijk. Want wij zijn allemaal onderdeel van Gods nieuwe schepping. De nieuwe schepping die Hij begonnen is in Jezus. Daarom horen we bij elkaar. Daarom zijn wij samen. Daarom moeten wij ons ook met elkaar verzoenen.

Einde van de verdeeldheid

Daarom belijden we ook onze schuld. Want wat is er veel verkeerd gegaan tussen kerken in de afgelopen eeuwen. Wat hebben we onze roeping om ambassadeurs van verzoening te zijn ongelofelijk verprutst. Er zijn meerdere redenen waarom het niet goed gaat met de kerk in Nederland. Maar de verdeeldheid tussen kerken is zeker een belangrijke reden. Daarom belijden we vandaag onze schuld aan God en aan elkaar. Ook de schuld van de generaties voor ons. Misschien is het voor jou wel een ver van je bed show. Voor de jongere generaties zijn de hokjes en vakjes in de kerk al iets wat er niet toe doet. Maar voor de senioren geldt dat ze de gevolgen van de verdeeldheid met zich meedragen. Relaties tussen katholiek en protestant die niet mochten. Vriendschappen die door ouders in de kiem werden gesmoord. Want twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen werd dan gezegd.

Nou reken maar dat de duivel genoten heeft van de verdeeldheid. En gestookt heeft om die zolang mogelijk in stand te houden. Maar de duivel heeft door Jezus zijn macht verloren. Wij zijn door Jezus’ dood en opstanding met God verzoend. Wij zijn met elkaar verzoend. Wij breken de muren af die ons bij elkaar weghouden. Wij zijn ambassadeurs van verzoening, kinderen van het licht. En we zullen de duivel en de donkere machten niet nog een keer de kans geven om ons ooit nog eens zo ver bij elkaar vandaan te drijven.

Zoals Paulus in de brief aan de Efeziërs schrijft:

 Eenheid

3 Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft:4 één lichaam en één geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping,5 één Heer, één geloof, één doop, 6 één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is.’

Amen.