De dienst is te bekijken via https://www.youtube.com/channel/UClfZla9nW00oLuA9al90DJg en te beluisteren via www.kerkomroep.nl.
Bijbelgedeelten: Openbaring 6 en 8,1 (NBV).
Voorganger: ds. Jelke de Jong (dominee@deacker.pknpijnackerdelfgauw.nl).
Gemeente van onze Heer, Jezus Christus,
Wat krijgt Johannes allemaal te zien? Veel. O.a. paarden. Er draven over deze aardbol paarden. Symbool voor machten. Aan hun kleur lees je af wat voor machten het zijn, goede of kwade.
Het rode paard staat voor oorlog. Mensen die elkaars huizen in brand steken en elkaar afslachten. Oorlog tussen volken/landen, maar ook tussen burgers: burgeroorlogen. Volkerenmoord. En de vluchtelingenstroom dien ten gevolge.
Het zwarte paard staat voor honger. Gebrek aan eten en drinken. Voedselschaarste. Voedsel op de bon. De kleur zwart doet ook denken aan het ‘zwarte circuit’. Alleen wie genoeg geld /goed heeft lijdt geen honger. Het zwarte paard staat ook voor grondige verstoring van het milieu/ de natuur. Het duurt vele jaren voordat verwoeste olijfbomen en wijnstokken weer vrucht dragen. Daarom de oproep: ‘Laat ze staan. Laat de wijn- en olijfolie ongemoeid’.
Het grauwe paard staat voor de dood. Ten gevolge van oorlog, hongersnood, ziekten, (wilde) dieren etc.
Zijn dit zaken die gebeurd zijn (verleden) of die staan te gebeuren (toekomst)? Geeft openbaring een verklaren van het verleden of is het een voorspelling van de toekomst? Een voorspelling hoe het aan het eind van de tijden er aan toe zal gaan?
Wat voor boek is Openbaring eigenlijk? De visioenen in dit Bijbelboek laten steeds de ‘hoofdsom der historie’ (Miskotte) zien. Een geconcentreerde samenvatting van de geschiedenis, waarin elke lezer de gruwelen uit zijn eigen eeuw/tijd kan herkennen.
Johannes heeft de gruwelen van zijn tijd er in herkend. De hevige aardbeving in het jaar 60, de invasies van de Parthen aan de oostgrens van het Romeinse rijk in 62, de grote brand in Rome in 64, de zelfmoord van Nero in 68 en de totale politieke chaos die daarop volgde, de verwoesting van de tempel (70) en de uitbarsting van de vulkaan Vesuvius in 79.
Wij herkennen in deze visioenen de gruwelen van onze tijd: IS, oorlog in Syrië, onrust in Afghanistan, Jemen. Dreigen hongersnood (bijna 26% van de wereldbevolking kan zich geen voldoende voedzame maaltijden veroorloven. Door corona komen daar 83-132 mensen bij). Miljoenen vluchtelingen. De aantasting van het klimaat. Het coronavirus.
Het coronavirus bracht alles tot stilstand. Streep door maakbaarheid. Onderstreping van onze kwetsbaarheid. Sociale distantie. Niets meer normaal. In de schaduw van de dood. Reactie: ‘Dat ons dit moet overkomen!’ Vreemd eigenlijk. We hadden beter kunnen /moeten weten. Het rode, zwarte en grauwe paard denderen over de aarde. Ze houden geen halt voor de grenzen van Europa. Het Bijbelboek Openbaring brengt ons dat in herinnering. Het helpt ons mondiaal te kijken / denken. Het onderstreept wat de Evangeliën ons vertellen. Het paradijs komt nog. De tijd vóór Jezus wederkomst is geen gemakkelijke tijd. Integendeel: het wordt eerder moeilijker dan makkelijker. Wat hebben wij ons vergist! Wij dachten het paradijs op aarde te hebben.
Daarom wil het boek Openbaring ons helpen om in het licht van het verleden en met het oog op de toekomst het heden profetisch te verstaan en daarin hoopvol te leven. Openbaring reikt ons woorden en beelden aan om het heden te duiden (wat gebeurt hier?) om toegerust te leven: in vertrouwen en verantwoordelijkheid.
Daar is rede toe, want er is meer. Veel meer! Openbaring 6 begint niet met (rode, zwarte en grauwe) paarden. Het begint met een lam. Hét Lam. Het Lam van God dat de zonde van de wereld op zich nam: Jezus Christus. Het Lam heeft zich laten slachten, daardoor de dood overwonnen. De liefde van God voor alle mensen en voor heel de wereld gaat voor alles uit. Hét leven vóór de dood
Het Lam heeft een boekrol in zijn hand. Hierin is de hele wereldgeschiedenis beschreven. Wat een troost. Het Lam regeert. Niet de grote tegenstander, niet wij mensen, noch de techniek. Het Lam van God. Door de kracht van zijn liefde. Het loopt God niet uit de hand. In deze wereld niet, noch in de kerk. Ook niet in jouw leven.
Deze boekrol is verzegeld. Met maar liefst zeven zegels. Alleen het Lam kan die zegels verbreken. Het Lam dat met zijn bloed betaalde voor onze schuld, heeft het recht en de macht uit te voeren wat God besloten heeft.
Het Lam verbreekt de zeven zegels. Dat betekent niet dat het kwaad (verbroken zegels 2, 3 en 4) uit Gods koker komt. God laat het toe. De verantwoordelijkheid ligt bij de ruiters van deze paarden. Het laat zie wat er gebeurt als we ons van God losmaken.
Het kwaad, de gruwelijkheden en het lijden dien ten gevolge, zijn niet neutraal. L.C. Lewis zegt ergens: ‘Het lijden is Gods megafoon om onze aandacht te trekken.’ Je moet er wat mee. Op zijn minst moet het ons tot bezinning brengen. Wanneer je het kwaad dat jou of andere treft vanuit de verbondsrelatie ervaart als straf van God, moet jij je bekeren. Anders wordt de narigheid die je treft alleen maar groter.
Kortom: het is zonde om tijdens de coronacrisis de adem in te houden, in afwachting op een vaccin en dan daarna onveranderd, op zelfde voet als daarvoor, weer verder te gaan. Dat is dom, dwaas, heilloos, onverantwoord tegenover God, medemens (nageslacht) en schepping.
Johannes ziet het Lam. Daarna de paarden. Het rode, zwarte, grauwe paart zijn niet de eerste paarden die hij en wij de zien krijgen. Het eerste paard is een wit paard. Beeld voor het Woord van God. De verkondiging van het evangelie. Daar begint het mee. Met Pinksteren: de Geest wordt uitgestort en de Woord gaat de wereld in. Het Koninkrijk is en komt. Op de wijs van het mosterdzaad. Jezus zit op het witte paard. Overwinnend en om te overwinnen. Hij is de Heer van de geschiedenis. Niet een romeinse keizer, noch Bush, Poetin of Xi Jigpin.
Er zijn dus twee bewegingen gaande in deze wereld, die van licht en duisternis. Het licht is sterker dan de duisternis. Het evangelie wint terrein. De kerk groeit wereldwijd. Vaak tegen de verdrukking in. Dat beseffen we lang niet altijd. Want alle chaos en strijd in deze wereld werpen zoveel stof op dat we bijna niet meer zien dat de ruiter op het witte paard als overwinnaar optrekt.
Het coronavirus is voor kerk en koninkrijk niet slecht nadelig/negatief. Het geeft ook ongedacht, ongezocht nieuwe mogelijkheden voor het evangelie. De Geest schrijft nieuwe wegen in de tijd. Aan ons de uitdagen/opdracht om dat op te merken en die kansen te benutten.
Er zijn dus twee bewegingen gaande in deze wereld, die van licht en duisternis. Het licht roept bij het kamp van de duisternis veel verzet op. Vijandschap. Haat. Uitingen daarvan treffen kinderen van het licht. Voel je daar wel eens iets van? Hoor je het geroep van de martelaren? Van hen die vanwege het Woord, het Evangelie werden/worden vervolgd? Wat doen we voor hen? Wat mag het geloof ons kosten?
In de hemel zijn niet alleen zingende engelen, maar ook schreeuwende zielen. ‘O, heilige en betrouwbare Heer, wanneer zult u de mensen die op aarde leven eindelijk straffen en ons bloed op hen wreken?’ Ze roepen (in de lijn van Israël) om recht. Wij kennen hun nood niet (denk ik). Kennen we hun verlagen? Hun verlangen naar recht en gerechtigheid? Het besef dat het niet eeuwig bij deze gebroken wereld kan blijven? Leeft onder ons de Maranatha-roep? ‘Kom Jezus’. ‘Kom spoedig’.
Bij het verbreken van het zesde zegel breekt de apocalyps pas echt goed los. De beelden zijn ontleend aan het OT en vertolken mogelijk ook wat Johannes in zijn tijd heeft ervaren in natuurrampen. Alles komt op losse schroeven te staan. De vraag klinkt: ‘Wie kan dit doorstaan?’ Het antwoord klinkt in hoofdstuk 7: zij die het zegel van God op hun voorhoofd dragen’. Als teken van zijn eigendom. De gemeente, die de liefde van het Lam heeft beantwoord. Laten we die liefde niet versmaden er niet aan voorbij gaan. Leven los van God, voor eigen rekening, heeft geen toekomst. Schuil achter het bloed van het Lam. Dan ben je veilig.
De boekrol in handen van het Lam heeft zeven zegels. In hoofdstuk 8 lezen we dat het zevende zegel verbroken wordt. ‘Toen het Lam het zevende zegel verbrak, viel er een stilte in de hemel, gedurende ongeveer een half uur’. Indringend, aangrijpend. In deze stilte moet ik denken aan een vers uit de tweede Petrus brief: ‘De Heer is niet traag met het nakomen van zijn belofte, zoals sommigen menen; Hij heeft alleen maar geduld met u, omdat Hij wil dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat’ (2 Petrus 3,9). Genade tijd dus. Laten we ons voor God verootmoedigen, ons bekeren, wakker en waakzaam te zijn. Bidden en werken.
In vertrouwen en verantwoordelijkheid. In kwetsbaarheid sterk. In verlangen.
Hij komt, Hij komt de aarde richten,
Hij komt, o volken wees verblijd,
Hij komt zijn koninkrijk hier stichten,
Zijn heil en zijn gerechtigheid.
Amen.