Bijbelgedeelten: Matteus 6, 7-15 (NBV) 2 Korinthiërs 12, 7b-10 (NBV)
Voorganger: ds. Jelke de Jong (dominee@deacker.pknpijnackerdelfgauw.nl).
Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
In deze eerste maand van dit nieuwe jaar staat het gebed centraal: in Focus en in de Week van gebed. In het Focusmateriaal en in de Focuskringen gaat het over het Onze Vader. Het Onze Vader als kapstok voor onze persoonlijke en gemeenschappelijke gebeden. Op verzoek van het Focusteam gaat het in deze dienst vooral over zogenaamde ‘onverhoorde gebeden’.
Bidden werkt niet automatisch. Wij krijgen niet alles wat we God in het gebed vragen. Ligt dat aan God of aan ons? Wat maakt onze gebed niet of minder succesvol? Ongeloof? Een zondige levenspraktijk? Omdat je niet op een goede manier bidt (Jk 4,3)?
‘Onverhoorde gebeden’. Maakt God onderscheid? Luistert Hij soms wel naar onze gebeden, maar soms ook niet? Is Hij wispelturig, of humeurig? Houdt Hij zich soms doof voor ons spreken tot Hem? Geen sprake van.
Ter info. God is niet ver weg, maar nabij. Zijn naam is Immanuël: God met ons. Gods is tegenwoordig, in ons midden: door zijn Geest en door zijn Woord. Verborgen aanwezig. Niet alleen in de kerk, ook in de samenleving. Aan het begin van het Focustraject hebben we daar uitvoerig bij stilgestaan. God is verborgen aanwezig in het leven van elke dag. Jezus ziet ons aan. Jezus spreekt ons aan. Jezus raakt ons aan. God gaat ons voor. Hij nodigt ons uit om mee te gaan. Achter Hem aan te gaan. Hem te volgen. Elke dag.
In Christus is God niet tegen ons, maar vóór ons. De eeuwig God is op ons bestaan betrokken. Psalm 121 brengt dat heel mooi onder woorden. God sluimert niet, noch slaapt. Hij is altijd op ons betrokken. Hij sluit nooit zijn ogen voor ons. Hij sluit ook nooit zij oren voor ons.
De dichter van Psalm 116 (OB) horen we zeggen: ‘God heb ik lief, want die getrouwe Heer, hoort naar mijn stem mijn smekingen, mijn klagen. Hij neigt zijn oor. Ik roep tot Hem al mijn dagen. Hij schenkt mij hulp. Hij redt mij keer op keer’.
Afgodsbeelden hebben een mond, maar spreken niet. Oren maar horen niet. Maar er is een God die hoort! De God van Abraham, Izak en Jakob. De Vader van Jezus Christus, onze Heer. Horen hoort bij het wezen van God. Hij hoort naar ons spreken, roepen, schreeuwen. Dat hoort bij zijn liefde. In zijn liefde keert Hij ons nooit de rug toe, maar neigt Hij zijn oor. God heeft toegenegen oren.
Wat leert ons dat als het over bidden gaat? God speelt niet voor Sinterklaas. Hij is in Christus jouw hemelse Vader, die voor je zorgt. Bidden is niet vragen/verzoeken naar boven zenden, maar communiceren (spreken én luisteren) met je hemelse Vader. Wandelen met God. God niet op de handen kijken, maar je richten op zijn hart. In zijn aanwezigheid willen zijn. Dat kan altijd en overal en is veel meer dan ‘handen vouwen, ogen dicht’.
Geven ouders hun kinderen altijd alles wat de kinderen hen vragen? Als het goed is niet. Dan krijg je verwende kinderen. Een verwend kind is een verwaarloosd kind. Ouders weten wat goed is voor hun kinderen. Dat geven ze hen. Soms zeggen ze ‘Nee’. Zo leren ze hun kind ook omgaan met teleurstelling.
Zo is het ook in het geloof. God zegt soms ‘Nee’. Voorbeelden: Mozes, Paulus.
God zegt soms ‘Nee’. Heb je dat wel eens meegemaakt? Als gemeente hebben we dat meegemaakt en maken we het mee.
Wat doet het met je dat God soms ‘Nee’ zegt? Maakt verdrietig, boos, moedeloos, neerslachtig en noem maar op. Hoe komt er weer rust en vertrouwen in je hart? Mij helpt het besef dat het God niet uit de hand loopt. Dat Hij het overzicht heeft en houdt. Dat Hij weet wat goed voor mij is.
God zegt soms ‘Nee’ op ons bidden. Zijn dat zinloze gebeden? Zonder betekenis? Verloren tijd? Nee. Ron van der Spoel[1]: ‘De tijd waarin God zwijgt, waarin gebeden niet worden verhoord, is de tijd waarin we het meest leren om alles van onszelf los te laten, omdat we zo intens naar Hem gaan verlangen. Als God zwijgt, als God niet meer ingrijpt, zal onze blik langzaam maar zeker van zijn handen naar zijn ogen gaan. Dan zoeken we niet meer wat Hij voor ons kan doen, want Hij doet even niets. Dan zoeken we vol vertwijfeling en verlangen naar zijn liefde en naar zijn hart. Als God zwijgt, keert Hij zich niet van je af, maar wacht Hij totdat je echt naar Hem toekeert’. Kwetsbaar. Je moet het stuur overgeven. Het komt aan op vertrouwen. Ken je dit soort spannende momenten?
God zegt soms, ‘Nee’, maar heelvaak ‘Ja’. God hoort, is nabij en betrokken. Het is een God die (verrassenderwijs) wonderen doet. Nooit op bevel, noch georganiseerd. God is geen tovenaar, goochelaar, maar een machtige (doorbrekende) Vader.
Wonderen, die maken wij ook mee. Ze helpen in vertwijfeling, aanvechting en strijd te blijven geloven, hopen en liefhebben. Volhardend te blijven in het gebed.
Soms kun je het gevoel hebben dat God vaker ‘Nee’ zegt dan ‘Ja’. Dan is het goed om je (kleine) zegeningen te tellen. Of gewoon eens nauwkeurig op te schrijven waar je voor bidt, hebt gebeden en aan te geen waarin je Gods aanwezigheid, zorg, verhoring terug luistert. Dat kan helpen om van de klacht weer terug te komen in de dankbaarheid. Vanuit het tekort weer in de overvloed.
We leven na Kerst. Matteüs (maar ook Johannes) laat ons zien dat het licht als snel overschaduwd wordt door de duisternis: Herodes, kindermoord. Toch wordt het licht niet gedoofd. Het overwint (Goede Vrijdag en Pasen). Deze wereldnacht voelt donker aan. Dat is het ook. Gevolg: soms weet je niet wat je bidden moet. Dan is het mooi om te weten dat Jezus zijn discipelen en ons een gebed geleerd heeft. Het Onze Vader. Als reis- (koninkrijks)gebed door de nacht. Als kapstok om je eigen gebeden aan op te hagen. Om in wisselende omstandigheden steeds weer (innerlijk) te bewegen richting het hart van God. En bij je eigen hart te blijven: in tegenspoed geduldig en vol vertrouwen. En voorspoed dankbaar.
Amen.
[1] Ron van der Spoel, Kort en krachtig over het gebed.