Bijbelgedeelten: Matteüs 6, 5-15 (NBV)
Voorganger: ds. Jelke de Jong (dominee@deacker.pknpijnackerdelfgauw.nl).
De dienst is te bekijken via
– https://www.youtube.com/channel/UClfZla9nW00oLuA9al90DJg
en te beluisteren via
– www.kerkomroep.nl.
Gemeente van Jezus Christus,
Christenzijn op de plek waar God jou/u heeft gesteld, hoe doe je dat? Wouter en Helgamarie hebben iets verteld over hoe zij dat (proberen) te doen. Hoe doe jij dat? Meestal doen wij dat vanuit de verbinding, denk ik. In contact met de ander en wanneer de gelegenheid zich aandient, laten we de ander weten hoe we vanuit ons geloof er inzitten.
In de Bergrede communiceert Jezus niet vanuit de verbinding, maar vanuit de tegenstelling. Hij confronteert. Zet de zaak op scherp. ‘Jullie hebben gehoord dat je niet mag moorden, maar in woede tegen je broer of zus te keer gaan, is net zo erg. Of iemand uitschelden voor ‘Nietsnut’, of ‘Dwaas’. Jullie hebben gehoord dat je niet vreemd mag gaan. Maar Ik zeg jullie: iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd. Jullie weten dat je geen valse eed mag afleggen. Maar ik zeg jullie: je moet helemaal niet zweren. Jullie ja moet ja zijn en jullie nee nee. Jullie hebben gehoord dat jullie je naaste lief moeten hebben en je vijand mogen haten. Ik zeg jullie: Heb je vijand lief en bid voor wie jullie vervolgen’.
Waarom zo radicaal? Is Jezus hier boos, verdrietig, teleurgesteld? Nee. In al die radicale uitspraken moet je liefde horen. Het verlangen van Jezus dat zijn volgelingen in hun (nieuwe) identiteit blijven (zout der aarde, licht in de wereld, uitverkoren geslacht, koninkrijk van priesters, heilige natie, volk van God) en daar naar blijven leven. Het Koninkrijk van God heeft namelijk een andere grondmelodie dan de wereld. Het Koninkrijk van God is de omgekeerde wereld. Als christenen leven wij wel in de wereld, maar zijn niet van de wereld.
Van huis uit zijn wij heidenen. We moeten steeds weer en meer leren om niet te leven uit de oude mens, maar vanuit de nieuwe mens. Vanuit de grondmelodie van het Koninkrijk. Vanuit de mentaliteit van Christus. In velerlei opzicht leven wij in een ziekmakende en giftige wereld. We moeten steeds weer ontgiftigd worden. Puur, rein, gaaf, oprecht blijven. Gevormd naar het beeld van Christus. In dat (om)vormingsproces is de liturgie en het gebed heel belangrijk. Het is veelzeggend dat Jezus in de Bergrede het gebed aan de orde stelt.
Je plek innemen op de plaats waar God jou gesteld heeft, begint (thuis) met gebed. Dat heb je Helgamarie ook horen zeggen. Bidden is communiceren met God. In Gods nabijheid verkeren. Wanneer je veel met iemand omgaat, word je door hem/haar gevormd. Het vormt je karakter, je morele handelen, je morele opvattingen. Dat is in het geloof ook zo. Bidden, communiceren met God, is daarom ook een oefening in heiliging. Daarom en daartoe heeft Jezus ons het Onze Vader gegeven. Om puur te blijven en heilig te blijven leven.
Het Onze Vader is niet een gebed om af te raffelen. Bij het bidden van het Onze Vader, het Rijksgebed, moet jij je steeds bewust zijn van de consequenties, omdat de gebedsintenties niet stroken met de tijdgeest. Ik zal het je uitleggen.
Zeg niet ‘Vader’, als je niet als zoon gedraagt.
Zeg niet ‘Onze’, als je opgesloten zit in individualisme en egoïsme.
Zeg niet ‘die in de hemelen zijt’, als je alleen maar aan aardse dingen denkt.
Zeg niet ‘Uw Naam worde geheiligd’, als je alleen maar aan je eigen eer denkt.
Zeg niet ‘Uw Koninkrijk kome’, als je het verwart met materieel succes.
Zeg niet ‘Uw wil geschiedde’ als je het niet accepteert wanneer die je niet bevalt.
Zeg niet ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’, als je je niet bekommert om wie armoede lijdt.
Zeg niet ‘Vergeef ons onze schulden’ als je wrok blijft koesteren jegens je naaste.
Zeg niet ‘Leid ons niet in verzoeking’, als je jezelf eraan blootstelt.
Zeg niet ‘Verlos ons van de boze’, als jij jezelf niet met hart en ziel inzet voor het goede.
Zeg niet ‘Amen’, als je de woorden van het Onze Vader niet serieus neemt.
De liturgie, het gebed is niet alleen bedoeld voor het geloofsleven, maar ook voor je maatschappelijk functioneren. De plek waar God u en jou gesteld heeft. De liturgie, het gebed wil je helpen om je steeds weer bewust te zijn van je identiteit in Christus: kind van God, hemelburger, discipel, getuige, licht van de wereld.
Wanneer we ons dat realiseren, wat voor gevolgen heeft dat voor de betekenis en de beleving van de liturgie: thuis en in de kerk? Ga je het Onze Vader nu anders bidden? In de liturgie worden we bevestigd in onze identiteit in Christus: kind van God, hemelburger, discipel, getuige, licht van de wereld. Ga jij morgen of overmorgen op de plek waar God jou gesteld heeft, dingen anders doen? Neem die vraag mee de week in.
Jezus legt de lat hoog. Logisch. Als zout zijn smaak verliest, verliest het zijn betekenis. Idem licht dat verduisterd wordt. Dat kan je afschrikken. Laat het je niet ontmoedigen. Het geloof leeft niet uit angst, maar vanuit vertrouwen. De grondtoon is genade. Dat vond ik een mooi aspect in het gesprek met Wouter. ‘Je krijgt van God het vertrouwen om het werk te doen’. Vertrouwen in God, dat Hij met je is. Dat Hij je de woorden in de mond legt die je moet spreken. Dat Hij door jou heen werkt. Dat vertrouwen zet ons (als het goed is) in onze verantwoordelijkheid om op de plek waar God ons gesteld heeft, te doen waartoe we geroepen zijn.
Laat mij zijn een Godsgetuige,
sprekend van U meer en meer.
Leid mij steeds door uwe liefde,
groeiend naar uw beeld, om Heer.
Brood des levens, brood des hemels,
voed mij (door Woord en Geest) dat ik (via het gebed) groei naar U.
Amen.