Het Grieks kent één woord voor zowel geest als leven: psyché. En toch is Pinksteren de grote onbekende der christelijke feesten:
Kerst. Een kind geboren. Zo concreet als wat. Goed, weliswaar in een stal, dat is raar. Maar hoogzwangere vluchtelingen zijn allang blij als ze daar kunnen bevallen, hebben ze tenminste onderdak. Het verhaal van Pasen is ook voorstelbaar: arrestatie, kruisiging en opstanding. Dit laatste is wel vreemd, maar er bestaan bijna-doodervaringen en schijndoodverhalen. Hemelvaart wordt lastiger, maar ons brein geeft ruimte aan fantasie. Bijvoorbeeld het verfilmde jeugdboek Abeltje, waarin een vliegende lift richting hemel vaart. Dus we kunnen er ons een voorstelling bij maken, we kunnen het vatten.
En dat laatste is precies het probleem met Pinksteren: je kunt de Geest niet vatten. De Geest heeft geen contouren, zij is letterlijk ongrijpbaar. Zij is als de wind, zij waait waarheen zij wil (Johannes 3, 8). Zij gaat haar eigen gang.
En dan is het duidelijk geworden waarom Pinksteren de grote onbekende is. Het feest van de Geest heeft geen plek in onze tijdsgeest. We leven in een tijd dat we alles willen vatten en weten. Om dat te bereiken moeten we alles meten. ‘Meten is weten’ is ons dogma.
De Geest echter daagt de mens tot overgave, en de behoefte om overal vat op te willen hebben neer te leggen en los te laten. In vertrouwen dat het goed is wat de Geest bewerkstelligt. En dan hebben we het volgende woord dat niet in onze tijdsgeest past: vertrouwen. Wantrouwen voert de boventoon.
Dit komt terug in de twee belangrijkste sectoren van onze samenleving: onderwijs (vormt het leven) en gezondheidszorg (onderhoudt het leven).
We geven leerkrachten de opdracht alles uit een kind te halen wat er in zit. We willen excellente leerlingen, want Nederland moet (waarom, van wie?) hoger scoren in de internationale kenniseconomieladder. Dat we ondertussen een kiem zaaien voor verdere splitsing tussen hoog- en laagopgeleid vergeten we gemakshalve.
De zorgverzekeraar stuurt de werkers in de gezondheidszorg voor de helft van hun werktijd achter de computer, want hij wil niet dat ‘zijn’ ziekenhuis op de onderste plaats terechtkomt van het lijstje ‘beste ziekenhuis van Nederland’.
Dus: ‘ga heen en registreer!’ Plezier in het werk is er uit georganiseerd. En plezier is onderdeel van het werk van de Geest, maar dat feest is onbekend.
We administreren en registreren ons dood, terwijl juist de Geest ons opwekt tot leven. Sterker nog: het is hetzelfde woord! Niet de administratie luistert de talenten van leerlingen tevoorschijn, dat doet de Geest. Niet de registratie zorgt voor mensen, de Geest spoort ons daartoe aan!
Is dit alles nieuw voor u? Dan is dat een Pinksterervaring, want de Geest verfrist, verrast en vernieuwt. Geestrijke Pinksterdagen!
Ds. Cor Baljeu