De nadering tussen de wereld en de kerk is het sterkst met Kerst. Kerst wordt vrijwel overal gevierd. De muziek, die het winkelend publiek een gezellige en knusse sfeer biedt, wordt in winkelcentra gedurende adventstijd gedomineerd door Kerstmelodieën. Weliswaar niet altijd de liederen die direct naar het Kerstevangelie verwijzen, zoals ‘Jingle bells’ en ‘Reinhold the reindeer’, maar Jozef, Maria en het kindje ontbreken niet. Kerst is het christelijke feest wat het meest voorstelbaar is voor ‘buiten’. Pasen wordt al moeilijker en Pinksteren is bijna letterlijk onvoorstelbaar.
Met Kerst wordt over en weer een bezoek verwacht. Ouders van jonge gezinnen moeten kiezen tussen haar ouders, of zijn ouders. Een keuze tussen twee adressen, bewoond door familieleden die met verwachtingen leven, een lastige keuze. En dan wil je ook de kerstrust van het eigen op te bouwen kerngezin niet vergeten. Als je op de ene plek kerst viert, kan dat niet op de andere plek.
Tevens is kerst het feest waarop eventuele eenzaamheid extra gevoeld wordt, helemaal als het de eerste Kerst is nadat je geliefde het jaar daaraan voorafgaand is overleden.
Vrede op aarde, kerst 2015 is de titel van deze overdenking. Vrede op aarde zijn de eerste woorden van de laatste zin die gezongen worden, kort voordat het ‘amen’ van het Ere zij God klinkt. Na de aanslagen in Parijs klinken deze woorden dit jaar anders dan andere jaren. Geen associaties meer met gezellige en knusse sfeermuziek in winkelcentra of bij het knetterend open haardvuur. De vraag hoe het met vrede op aarde is gesteld, is plotseling een lastige en weerbarstige. Hoe zal het met de vrede gesteld zijn in het komend jaar? Is er dan nog ruimte voor gezelligheid en knusheid? Of blijken gezelligheid en knusheid toch secundaire waarden rondom Kerst? Gaat het dan toch om dat Kind? Het Kind, geboren in een veevoederbak, of het – zo u wilt – het knusser klinkende kribbe, wiens zorgzame ouders gedwongen werden om met hem naar Egypte te vluchten (Mattheüs 2, 13 – 15). Ja, Jezus is als kind vluchteling geweest, omdat hij als zuigeling al op een dodenlijst stond. Hoe zijn gezin gevlucht is, zegt het verhaal niet, maar ga er maar vanuit dat er ontberingen zijn geweest onderweg.
‘Komt, verwondert u hier, mensen’ (LB 478) zingen we deze dagen weer. Dit lied geeft aan waarover het gaat. Onder andere dit lied geeft uiting aan verwondering over het wonder van Kerst. Wat hier gebeurt kan niet waar zijn. Jezus is vorst, maar we zien hem zonder pracht. Hij is het licht. Hij is met ons in de duisternis.
Het laatste vers loopt uit op een tweetal paradoxen waarin je ook zelf betrokken wordt. Hij deed het voor jou. ‘Maak mij blijde door uw lijden, maak mij levend door uw dood!’ Dit wonder bindt al eeuwenlang mensen samen. Daar waar dit wonder mensen samenbindt vinden we vrede op aarde, ook in 2015.
Gezegende kerstdagen en een hoopvol 2016!
Ds. Cor Baljeu