Waarderende gemeenteopbouw

Filippenzen 4, 8

Tijdens meerdere gemeentebijeenkomsten sprak hij erover: ‘…ik mis de dankbaarheid!’ Ik wist er niet goed raad mee: wat bedoelt hij toch? Dankbaar, terwijl het zo slecht gaat met de kerken in Nederland? Dankbaar voor wat? Als zelfs de kerkleider van de landelijke kerk constateert: de Protestantse Kerk in Nederland is niet langer een volkskerk meer. Er komen witte vlekken! Verwarring én geklaag. Verdwazing én verschrikking. Bevreemding én benauwdheid. Zijn dat de emoties die in onze kerken hangen? Het gevaar van ‘self-fulfilling prophecy’ ligt dan op de loer: er gebeurt wat men vreest. ‘Kijk maar wat er over de kerken in de media gezegd en geschreven wordt!’ Als dat leidend is dan is er geen plaats voor dankbaarheid.

En dan lees je Filippenzen 4, vers 8: ‘…schenk aandacht aan alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom aan alles wat deugdzaam is en lof verdient’. Daar schenken de media geen aandacht aan. Dergelijk nieuws verkoopt niet, want het is niet sexy. De media zoeken vooral de opwinding, de verontwaardiging. Dat draagt bij aan de verkoop- en dus winstcijfers. Goed nieuws niet.En dan bestudeer je een boek met de positieve titel: Goede wijn. En goede wijn heeft altijd een ziel. Daar is dit boek naar op zoek: naar de ziel van de geloofsgemeenschap. Goede wijn doet dit via de weg van de waarderende gemeenteopbouw. Het stelt geen vragen over problemen in de kerken, maar stelt vragen over positieve ervaringsverhalen.

Wat is voor u het meest waardevolle in de gemeente? Wanneer zei u: yes, ik ben blij dat ik bij deze gemeente hoor? En weet u nog waarom u dat zei? Velen verlaten de kerk: wat heeft u gezien en beleefd dat zo waardevol is, dat u blijft, en met een zekere frequentie komt? Wat zoekt u hier en hoopt u hier te vinden? Welke factoren maken die positieve ervaringen mogelijk? Wat is uw droom? Verbeeldt eens de toekomst! Dat kunt u, omdat u in het verleden topervaringen heeft gehad. Dat is het verschil met een utopie. Utopie betekent letterlijk ‘geen plaats’. Maar uw droom baseert u op wat wél heeft plaatsgevonden. Goed nu u uw droom hebt verwoord. Zullen we daar dan ook vorm aan geven? Zullen we voorwaarden creëren waardoor die droom gerealiseerd kan worden? Zullen we afspraken maken en aan de slag gaan? Een soort verbond sluiten? Zullen we dankbaar en waarderend met en over elkaar spreken?

Dankbaarheid en waardering geven blijdschap en bieden perspectief aan een geloofsgemeenschap. Waarderend de gemeente opbouwen. Het individu voelt zich dan thuis in die gemeenschap. Maar het gaat niet alleen om het individu, want dan zou iedereen op zichzelf zijn en voor zichzelf leven, dan is de gemeente een verzameling Einzelgängers. Dat is op de keper beschouwd geen gemeente. Het druist in tegen Jezus’ ideeën. Zijn volgelingen moeten de Ander en de ander groot maken, niet zichzelf.

Geen plaats voor dankbaarheid? Gelukkig: dat blijkt een utopie.

Ds. Cor Baljeu

23 oktober 2015