Als er één boodschap urgent is, dan is het de oproep uit het evangelie. ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen dat grote vreugde betekent voor heel het volk’. Lucas verhaalt in zijn weergave van Jezus’ geboorte hoe de herders ’s nachts op het veld deze woorden hoorden. De ene engel werd daarna omgeven door een groot hemels engelenkoor. Samen zongen zij: ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor de mensen die Hij liefheeft’.
‘Wees niet bang’ en ‘Vrede op aarde’. Dat zijn woorden die ertoe doen. Het is herkenbaar in onze tijd. Ik hoorde en zag het bij de hevig geëmotioneerde paus. Hij stokte toen hij het gebed uitsprak voor Oekraïne. Hij liet zijn tranen gaan en de omstanders klapten uit eerbied en medeleven. De paus had God willen danken namens het Oekraïense volk maar het werd de smeekbede of God erbij wil zijn. Bij de lijdende mensen in een geteisterd land.
De paus liet zien dat teveel angst en leed mensen doet verstommen. Soms lukt het nog wel om tegen de klippen op te blijven zingen over ‘Vrede op aarde’. Maar er zijn ook tijden waarin het spreken stilvalt.
In veel opzichten leven we in een tijd vol angst en onvrede. Denk maar aan de zorgen om het klimaat, de energievoorziening, de vraag naar voldoende voedsel voor alle mensenkinderen, de militaire conflicten, de nucleaire dreiging die er vanuit kan gaan of de desastreuze gevolgen van haat en samenzwering.
‘Gods wereldwijde Geest vraagt ons om mensen van verzoening te worden’, zo luidde de verklaring na de bijeenkomst afgelopen zomer van de Wereldraad van Kerken in Karlsruhe. Ieder op de eigen plaats. Ieder waar je gesteld bent. Vanuit de lokale situatie, aansluitend op wat er nu gedaan moet worden. Samen wordt zo de angst overwonnen en vormen al die plekken van menselijkheid een begin van vrede op de hele aarde.
De betekenis van Jezus’ geboorte krijgt nog meer gestalte als we daaraan bijdragen: aan het reduceren van de gevolgen van polarisatie in kleine en grote kring. Daar hebben we engelen voor nodig die ons daarin meenemen en het ons voordoen.
Soms gebeurt het. Bij initiatieven die laten zien dat we anderen niet in de kou laten staan. Dat is het succes van de warmtekamers die mensen bij elkaar brengen in bibliotheken, buurthuizen of kerken. Al die plaatsen die bijna verloren dreigden te raken in een doorgeschoten virtuele wereld waarin we vooral via digitale netwerken verbonden zijn.
Geef het elkaar ontmoeten een nieuwe kans. In alle eenvoud of rondom een kopje koffie, een stevige wandeling of een uitgebreide tafel. Er is durf en creativiteit voor nodig. Maar hoe betekenisvol kan zo’n uitnodiging zijn.
Een aantal jaren geleden nodigde de topspeler Mandy van den Berg uit Naaldwijk mensen bij haar thuis uit. Om samen Kerst te vieren met wie zelf geen mogelijkheden daartoe hadden. Zo verbond ze haar passie als voetballer met interesse in haar medemens.
Dit jaar gebeurt het zomaar in Pijnacker-Zuid. Een initiatief dat genomen is door een buurtbewoner om mensen zonder sociaal vangnet een mooie avond in kerstsfeer te bezorgen. In dit Feest van Verbinding werken mensen samen om er een mooi geheel van te maken. Voor even wijkt de angst en is er onderlinge belangstelling, voor even is in een nog onaffe wereld een moment van vrede voelbaar.
Dat engelenlied wens ik u allen toe op momenten waarop het stilvallen dreigt, binnen en buiten de kerk: ‘Wees niet bang’ en ‘Vrede op aarde’.
Ds. Carla Schoonenberg-Lems